Çubuklu Özel Halk Otobüsü sahipleri dertli. Bu kısıtlamalarla uzun vadede dayanılmaz.

Geçmiş dönemlerde yolcusunu isyan ettiren yoğunluğun aksine koronavirüs salgını sürecinde şimdilerde güzergâhındaki durakların bile çoğunu boş geçiyor.

Bir dokununca bir ah işittiğiniz Çubuklu Özel Halk Otobüsü esnafı itiraz bile etmeden pandemi nedeniyle otobüsleri büyüttürdüler. Ama bu uygulama da otobüs esnafının zararına oldu. 

Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü Ulaşım Teknolojileri Daire Başkanlığı  tarafından “Kart Takma” sözü verildiği halde, bu vaat henüz gerçekleşmedi. İnşallah en kısa zamanda gerçekleşir...

Özel Halk Otobüsleri’nin Ankara güzergâhları da bilindiği üzere hala aynı. 

Özel Halk Otobüsü İşletmecileri (esnafı) mağdur. Çoğu yeni arabaların borcunu henüz ödeyemedi. Eskiden (Gökçek döneminde) 910 lira aidat ödüyorlardı. Bu dönemde de 910 lira aidat isteniyor.

Şimdilerde Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın salgın nedeniyle bunu % 20 düşüreceği iddiaları havada uçuşuyor.

 Bu aidatlar yetmiyormuş gibi Büyükşehir Belediyesi, Özel Halk Otobüsü işletmecilerinden  bir de yıllık 10 bin lira Sözleşme Bedeli istiyormuş. Bu rakam da ileride değişebilir deniliyormuş.

Çubuk’taki 59 adet Özel Halk Otobüsü’nün 1/3’ü şimdilerde EGO güzergâhını takip ederek Adliye Sarayı arkasından; Yüksek Hızlı Trenin (YHT) önünden Tandoğan Köprüsü’nün altından GAR, Arena, Atatürk Spor Salonu, Ankara Palas güzergâhını takip ederek Ulus’taki Atatürk Anıtı önündeki Ankara Bulvarı’na çıkıyor. Buradan da diğer güzergâhları takip ederek Çubuk’a geliyor. Yani değişen bir şey yok.

EGO otobüsleri de şimdilerde eski İller Bankası önünden sağa dönüp, devlet Tiyatroları Köprüsü üzerinden Selim Sırrı Tarcan Spor Salonu, Gar, Arena, Atatürk Spor Salonu, Ankara Palas güzergahını takip ederek Ulus’taki Atatürk Anıtı önündeki Ankara Bulvarı’na çıkıyor. Gerçi bu güzergâh da uzun.

Mademki Çubuk Özel Halk Otobüsleri’nin üzerinde “Ankara Büyükşehir Belediyesi 487 Çubuk Özel Toplu Taşım Aracı” diye yazıyor;  Çubuk Özel Halk Otobüsleri de, Çubuk EGO Otobüsleri’nin güzergâhını takip ederek;   Hitit Güneşi Heykeli Önünden “U” dönüş yaparak Eski İller Bankası önünden sola kıvrılmadan direkt olarak Gençlik Parkı önünden Ulus güzergâhındaki Ankara Bulvarı’nı direkt olarak takip ederek Çubuk’a gelse kıyamet mi kopar? 

Çubuk Özel Halk Otobüsleri Ankara’nın yerini mi daraltıyor? Yani Özel Halk Otobüsleri yine Ankara’yı tavaf etmeye devam ediyor. Bu da hem yakıt ve hem de zaman israfına neden oluyor... 

Çubukluya yapılan muamele eski Başkan Melih Gökçek döneminde ne ise yeni Başkan Mansur Yavaş döneminde de aynı. Yani değişen bir şey yok. Bu zihniyetle değişmesi de mümkün değil...

Bu kadar dolambaçlı güzergâh hangi ilçe için mevcut... Bu uygulama sadece Çubuk’a özel  olsa gerek. Çünkü Çubuk İlçesi Ankara’nın üvey evladı. Çubuk hala “Vergiye gelince Metropol, hizmete gelince ise mezra görünümde”... 

Maalesef basiretsiz siyasetçiler yüzünden hizmetler hala en son Çubuk’a geliyor....

Çubuk’tan Ankara’ya yıllarca yolcu taşıyan, gerek bu zamana içinde yaşanılan birbirinden ilginç hikâyeler gerekse de avantajlı ulaşım imkânı sebebiyle efsaneleşen 487 Hattı, koronavirüsün ülkede görülmesinin ardından cazibesini yitirdi.

Yolcu yoğunluğuyla hafızalara kazınan otobüs hattı, tarihinin en sakin günlerini yaşıyor.

Filmlere, skeçlere, şiirlere, teknoloji oyunlarına ve hatta sosyal araştırmalara konu olan 487 Hattı’nda' daha önce ayakta dahi yer bulmakta güçlük çekenler, bugünlerde oturacakları koltukları kendileri seçiyorlar.

“ZARAR TURU”
 

İşe gidiş-geliş saatleri haricinde güzergâhtaki durakların tamamına yakınında yolcu bulamayan ayakta: 25 oturak: 23 yolcu kapasitesi olan 487 Çubuk-Ankara Hattı’nda çalışan Özel Halk Otobüsleri, bazı seferlerini 10-15 yolcusuyla tamamlıyor.

Sefere çıkan her otobüsün günlük yakıt sarfiyatı ile elde edilen gelirle maliyeti karşılayamadıklarını söyleyen otobüs sahipleri, “üzerinde güneş batmayan hat” gibi esprilere konu olan 487 Hattı’nın ışığını yitirmek üzere olduğunu ve otobüslerin adeta “zarar turu” attığını belirtiyor.

“GENELGE MAĞDURİYET OLUŞTURUYOR”

Ankara Valiliği kararıyla taşıma kapasitesinin şoför dâhil en fazla 21 kişi olduğunu hatırlatan bir Özel Halk Otobüsü sahibi, genelgenin mağduriyet oluşturduğunu savunarak, “Bu yükün altından çıkmamız mümkün değil. Taşıdığımız 21 kişinin içerisinde en az 11-12 tanesi ücretsiz. Gittiğimiz yol malum 40-50 kilometre” dedi.

“ARAÇLARIMIZ YAKIT YAKMA MAKİNESİ OLDU”

Bu şartlar altında hizmetin uzun süre sürdürülebilir olamayacağını aktaran bir 

Özel Halk Otobüsü işletmecisi, “Bu araçları ben şu anda yakıt yakma makinesi olarak görüyorum. Sektör olarak, esnaf olarak bunu çok uzun vadeli sürdürebilme şansımız yok. 

En kısa sürede buna bir önlem alınmalı. Alınan tedbirlerin yeniden değerlendirilmesi halinde belki sürdürülebilir bir pozisyon alırız. Düşünebiliyor musunuz araç bir serviste dünyanın parasını yakıt parası ödeyecek, topladığı para bunun 10’da birini bile karşılayamayacak.

Kim dayanır buna, hangi fabrikatör dayanır?

Gün içinde ancak pik saatlerde koltukların biraz doluyor. Yakıt ve şoför ücretlerinin yanı sıra otobüste dezenfekte uygulamaları için de para harcıyoruz. Şoförlere maske dağıtıyoruz, otobüslere yolcular için dezenfektan aparatları yerleştiriyoruz ve seferini tamamlayan her aracın dönüşte temizliyoruz.”

"YOLCU SAYISI ŞU ANDA YÜZDE 90 AZALDI"
 

487 Hattı’nın güzergâh uzunluğu nedeniyle Ankara’daki diğer halk otobüslerinden daha fazla zarar ettiğine değinen Özel Halk Otobüsü işletmecisi,  “Yolcu sayısı şu anda yüzde 90 azaldı, ancak servislerimiz azalmadı. Böyle olunca da maliyet arttı. Sonuçta biz devlet değiliz, devletimizin yanındayız. Bu şartlar altında bunu sürdürebilme şansımız yok. 

Şu pandemi döneminde hemen her gün zararına çalışıyoruz. Yakıt parasını bile cepten 

karşılıyoruz. Siz günlük aracınızla bir 5 kilometre yol giderseniz gideriniz ona göredir, 50 kilometre yol giderseniz gideriniz ona göredir. Bizim yolumuz uzun olduğundan giderimiz daha yüksek.

 Salgın sürecinde zarar etmemize rağmen şoförü mağdur etmiyorum. Ve işten çıkarmıyorum” dedi.

YOLCULAR 487 HATTI’NDA HAYALLERİNİ YAŞIYOR...

Bazı yolcular da 487’Nolu Halk Otobüsleri ile ilk kez bu kadar sakin seyahat ettiklerini belirtirken, bazıları ise bu durumu “tarihi bir an” olarak yorumladı.

Devamlı olarak EGO ile seyahat ettiğini ifade eden bir yolcu 487 Özel Halk Otobüsü’ne binmeye mecbur kaldığında alternatif olarak kullandığı ifade ederek, “Salgın başlamadan önce hayatta bu şekilde oturamazdım. Bırak oturmayı ayakta bile yer bulmaya zorlanırdık.nef4es bile alamazdık. Şu an 487 en rahat zamanını geçiriyor.” dedi.

487’yi işe acil gitmesi gerektiği durumlarda kullandığını anlatan bir yolcu da “Daha önce de birkaç defa kullandık, çok dolu. Hatta binemediğimiz durumlar oluyordu. Şu an çok iyi, 4-5 kişi taşıyor. Böyle hayal etmem imkânsızdı.” değerlendirmesini yaptı.

Hattın müdavimlerinden bir yolcu ise 487'yi sabah erken saatlerde işe gitmek için kullandığını dile getirdi. Önceleri akşamları çok yoğun olduğu için bazen otobüsün yolcu almadığını belirten yolcu “Anlatamam size. 487’yi hiç bu kadar boş görmemiştim, böyle hayal etmemiştim. “487’ye bir gün böyle bineceksin” deseler inanmazdım” şeklinde konuştu.

“HALK OTOBÜSLERİ HAT SAHİPLERİ DE DERTLİ...

Özel Halk Otobüsü Hat sahibi ve aynı zamanda da şoförü olan bir işletmeci yaptığı açıklamasında mağdur esnafın sesini duyurmak ve sorunlarına kulak verilmesini istiyor.

Çubuk’ta Özel Halk Otobüsü hat sahibi ve şoförleri sıkıntılarını dile getirmesine rağmen yetkililerin bunun için hala bir çözüm bulmaması esnafı da zor durumda bırakıyor. 

Devletinin  milletinin her durumda her şartta yanında olduğunu olmaya da devam edeceğini belirten Özel Halk Otobüsü işletmecisi “Esnafı çökmüş bir devletin, ayakta durması hayalden öteye gitmez herhalde” sözleri ile ifade etti.

“ULAŞIM NİTELİKSİZ HALE GELECEK”

Çubuk’taki tüm halk otobüslerinin son birkaç yıldır önemli sorunlar yaşadığını  belirten Özel Halk otobüsü sahibi, “Bu sorunlarla mücadele de ise maalesef sektör yalnız bırakılmıştır. Büyüklerimiz olarak inandığımız makamlardan esnafımız adına önemli sözler almıştık. Bu sözlere binaen mücadelemizde yalnız olmadığımıza inanmaktaydık. 

Özellikle konuyla ilgili yetkililer çeşitli girişimler ile hem iktidara ve hem de yerel yönetime ihtiyaçlarını müteakip defalar iletmiştir. Birlik içerisinde bu süreci beraber yüklenen tüm yönetici arkadaşlarım büyük özveriler ile mücadele etmiştir. 

Giderlerin arttığı ve gelirlerin düştüğü ortamda doğal olarak insanlar gider kalemlerini kısacaktır. Ama nasıl kısacaktır. 

Bu durum böyle giderse zamanla daha eski arabalar ve lastikler, bakımsız araçlar, niteliksiz şoförler gibi durumlara sebebiyet verecektir. Ama araçları yeni aldık. Geriye dönemeyiz. Ya da çalıştırdığımız şoförün yerine kendimiz direksiyonun başına geçmek zorunda kalacağız. O zaman da ailesini geçimini şoförlükle sağlayan insanları ekmeği ile oynamak zorunda kalacağız. Yetkilileri buna bir çözüm bulması gerekir. Hem de en kısa zamanda...” şeklinde ifade etti.

“VERİLEN SÖZLER TUTULMADI”

Yine bir Özel Halk Otobüsü işletmecisi “31 12.2019 Tarihi itibariyle eski küçük otobüslerimizin yerine 9 metre uzunluğundaki otobüsleri aldık. EGO, Kart takma sözü vermesine rağmen henüz kart takmadı. Kartı olanlar bizim otobüslerimize binemiyor.

Bizler kentlere sabahın erken saatlerinden gece boyunca hayat veren sektörüz. Bu işi yaparken maksimum giderlere karşılık minimum kazançlara maruz bırakılmaktayız.” 

Esnafın talep olarak ilettiği isteklerin öncelikli halka daha güzel hizmet sunma şartlarıdır. Her geçen gün artan maliyetlere karşın düşen hâsılatlar esnafın ve bu sektörde çalışan herkesin zorluklar çekmesine neden oluyor. 

Oysaki belediyelerin toplu ulaşım hizmetini layığı ile yapamadığı,  geçmiş dönemlerde vatandaşları modern taşımacılıkla tanıştıran halk otobüs esnafıdır. Oysa günümüze baktığımızda ise bozulmuş ve çökmekte olan bir camia olarak anılmaktadır bu sektör… 

İşte bu çöküşün asıl sorumlusu asla esnaf değildir! Çünkü bu esnaf artık kazanamıyor. Bırakın kazanmayı yakıt parasını bile çıkaramıyor. Ama bu sektör yerel ve ulusal siyasete  alet ediliyor. 

ÖTV ve KDV’li mazot alımı ile çalışan araçlara kamu hizmeti yaptırılıyor. En güzel siyaset toplu ulaşım ile sağlanır lakin güzel olması için önce o esnaf kalkındırılmalıdır. Kazanan esnaf elbet vatandaşa mutlu yolculuklar vaat eder...

Temennim bu salgın dönemini en kısa zamanda atlatırız da, Özel Halk Otobüsü İşletmecileri de eski günlerine dönerler...

Özel Halk Otobüsü Esnafının çözüm önerileri...

Esnaf taşıdığı yolcu kadar devletten destek almalı...

Devletimizin (Belediyelerin) yönetmelikte yer alan kişi ve meslek gruplarına ücretsiz seyahat hizmeti vermesini olumlu karşılıyorum.Çünkü bu tam yerinde bir hizmet. Fakat madalyonun diğer yüzüne baktığınızda bir çok sorun ortaya çıkıyor.

Çubuk’ta Toplu Taşımacılık Sektörü'nde Özel Halk Otobüsü işleten esnaf ücretsiz seyahat kartına sahip kişi ya da grupların çoğunluğundan yana dertli.

Otobüsler dolup taşıyor görünüyor ama gelin görün binen yolcuların bir çoğu ücretsiz taşınıyor. Halk Otobüsü esnafı ise bu durumda bir bakıyor ki gelir gideri karşılamıyor.

Çubuk’ta tanıdığım Özel Halk Otobüsü işleten esnaflar var. Kiminle konuşsan ücretsiz kart uygulaması konusunda baya dertli.Deyim yerindeyse bir dokunduk bin ah işittik.Esnaflar yetkililerden bu konuya çözüm getirmesini istiyor.

Son günlerde sürekli zamlarla gündeme gelen Akaryakıt fiyatları da cabası.Yakıtın otobüsçüler için dert olduğu kesin.Mesafelerin uzaklığı ve alınan yolcu sayısı oranlandığında harcanan para karşılığını da bulmuyor. Edindiğim bilgiye göre,

Çubuk’ta yaklaşık hafta içi 11 hafta sonu belediye otobüsü(EGO) 59 özel halk otobüsü bulunuyor.

Büyükşehir Belediyesi ihtiyaç sahibi vatandaşlarımıza ücretsiz ve indirimli seyahat hizmeti sunuyor.Bu uygulama ilçemizde olmak üzere bir çok şehirde de geçerli.Hatta bu konu 3 Mart 2014 tarihli 28931 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştı.

Yönetmeliğe baktığınızda ise 

%40 ve üstü engelliler

-Tek başına seyahat edemeyecek durumda olan engelliler ve bunların refakatçileri.Gazi ve eşi, şehitlerin dul eşleri, anne ve babaları, belli koşullarda çocukları.

-Emniyet hizmet sınıfı personeli

-Jandarma genel komutanlığına bağlı subay, astsubay, uzman erbaşlar

-Postacı

-Sarı basın kartı olan basın mensupları (Çubuk’taki Özel Halk otobüslerinde ne hikmetse geçersiz)

-65 yaşını doldurmuş olanlar

-Belediye (zabıta) görevlileri ücretsiz seyahat edebiliyor.

Devletimizin (Belediyelerin) yönetmelikte yer alan kişi ve meslek gruplarına ücretsiz seyahat hizmeti vermesini olumlu karşılıyorum.Çünkü bu tam yerinde bir hizmet.

Fakat madalyonun diğer yüzüne baktığınızda birçok sorun ortaya çıkıyor.

Mesela Belediye ve Özel Halk Otobüslerinde ücretsiz uygulaması geçerli. Belediye 65 yaş üzerini ücretsiz taşıma karşılığında kent'teki otobüs sahiplerine araç başına aylık Bin Lira ödeme yapıyor.

Esnaflar ise bu uygulamanın sadece 65 yaş üzeri değil de yönetmelikte yer alan diğer meslek grupları içinde geçerli olmasını istiyor.

Esnafların çözüm önerisi mantıklı.Marketçi,lokantacı,minibüsçü gibi halk otobüsleri de özel teşebbüs olduğu için görevini yapıyor ve vergisini ödüyor.Bunun yanında şoför ve mazot parasını da ilave edersek masraflar artıyor ve bu durum esnafın mağdur olmasına sebep oluyor.

Bir diğer hususta araçlarda elektronik kartlar kullanılıyor.Belediyemiz yönetmelikte ki meslek grupları ve 65 yaş üzeri vatandaşlarımıza ücretsiz EGO kart vermek yerine,kontör yükleyebilir.Esnaf taşıdığı yolcu kadar yetkililerden destek alır,yolcu ise basar geçer kartını böylelikle de sorunlar en asgariye indirilir.

Kent'te ki tüm otobüslerde özel kameralar var.Ulaşım tek elden sağlanıyor Araçlardaki doluluk oranı an ve an izlenebilir halde o zaman yolcu tespiti yapmakta çok zor değil.

 Belediye yetkilileri, özel halk otobüsü dernek temsilcileri ve esnaflar bir araya gelerek bu sorunlara çözüm üretebilirler.Bu sonuçla hem daha adil olunur hem  de mağduriyetler hiç yaşanmaz.Yetkililerimiz bu konuya da eminim ki duyarsız kalmayacaktır.