Kurban kesmek mali bir ibadettir. Kurban, insanlar arasında kaynaşmayı sağlar ve sosyal yönden de bir boşluğu doldurur. Kurban kesmek dinen zengin sayılan Müslümanlar için bir vecibedir. Kurban kesmek, Allah’ın verdiği nimetlerin şükrünü yerine getirmektir. Kurban Allah’ın rızasını kazanmak ve rahmetine kavuşmak için kesilir. Kurban kesmekle sevap kazanıldığı gibi, bir takım bela ve musibetlerden de korunulması umulur. Kevser süresi, ayet 108/2 de “Rabbin için namaz kıl kurban kes” buyrulmaktadır.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.)de, bizzat kendisi her sene kurban kesmiş ve ümmetinden de kurban kesmeyenlere şöyle ihtarda bulunmuştur. “Kim mali bakımdan zengin olurda kurban kesmezse, bizim mescidimize yaklaşmasın”(Hidaye-Cilt 4 syf:70)

Kimler kurban kesmekle yükümlüdür?

Aşağıdaki özelliklere sahip olan her Müslüman, kurban kesmekle yükümlüdür:

1-Müslüman olmak,

2-Akıllı olmak,

3-Erginlik çağına gelmiş olmak,

4-Yolcu olmamak,

5-Zengin olmak.

Bazı âlimlerin görüşlerine göre, aklı olmayanlar ile ergenlik çağına gelmemiş olanların velileri tarafından, bunlar adına kurban kesmeleri de vaciptir.

Hangi hayvanlardan kurban olur. Kurbanlık hayvanlar; sığır, manda koyun ve keçiden olur. Sığır ve mandadan 7 kişiye kadar kurban kesile bilir. Koyun ve keçiden ise, bir kişi için kurban kesilir.

Kurbanlık hayvanların etinden, sütünden, derisinden yararlanılabilir mi?

Kurbanlık olarak bir hayvan alındıktan sonra, sütü sağılırsa bedeli fakirlere verilir. Kurbanlık hayvanın tüyleri kırkılmış ise o tüyler(yünü ve ya tiftiği) satılır bedeli yine fakirlere verilir. Kurbanın etinden, derisinden kasap ücreti ödenmez. Kurbanın derisi satılır, parası hayır müesseselerine veya fakirlere verilir. Kadınlarda kurban kese bilirmi? Evet, isterlerse keserler. Bir evde bulunan erkek veya kadının her ikisinin de kurban kesecek miktarda serveti varsa, ikisi de kurban keserler.

Ortaklaşa kurban kesenlerin niyetleri nasıl olmalıdır?

Ortaklaşa kurban kesenlerin hepsinin niyetleri, Allah rızası için kan akıtmak ve kurban kesmek olmalıdır. Eğer içlerinden birisi “Benim kurban kesmekten niyetim, ettir” derse, ortaklaşa kestikleri kurban, hiç birisinden kurban olarak kabul olunmaz.

Kurban kesildikten sonra et çok olursa, yoksullara, akraba ve dostlara ikramdan sonra, etin israf olmaması için et kasaba satılabilir mi?

Evet, kasaba satılabilir, bedeli hayır müesseselerine, fakirlere, öğrencilere verilir. Kurbanın etinden sucuk yapılıp ev halkına yedirilmesinde ve başkalarına da ikram edilmesinde sakınca yoktur. Kurbanlık bir hayvanı et olarak alınması ve kesilmesiyle kurban olmaz.

Kurbanlık bir hayvanı kurban niyetinle alıp sonradan piyasa hesabında etin kg. mı kaç TL ediyorsa, alınması ve bu niyetle kesilen hayvanın her bir parçası da kesene ait olmak üzere kesilen kurban geçerli olur. Sadece eti alınır geri kalan kısmı kurban dışı bırakılırsa, bu şekilde kesilen kurban sahih olmaz,

Zengin olanlar ile fakir olanlar, ortaklaşa bir hayvanı kurban kesebilirler mi?

Bu konuda verilen fetvaya göre kesebilirler.

Vasiyet üzerine, kurban kesilebilir mi?

Ölmüş bir kimse hayatta iken ”Ben öldükten sonra, her sene benim için kurban kesin” diye vasiyette bulunmuşsa, bıraktığı malın üçte biri de, kurban kesmeye yeterli ise, varisleri, bu kurbanı kesmek zorundadırlar. Ölünün vasiyeti üzerine kesilen, bu kurbanın etinden çocukları, torunları ve varsa anne-babası yiyemezler. Vasiyet üzere kesilen kurbanın eti fakirlere dağıtılır. Vasiyet üzere kesilecek kurban ayrı kesilmelidir, ortaklaşa kesilemez.

Ölmüş bir kimse adına (vasiyeti olmaksızın) kurban kesilebilir mi?

Ölmüş bir kişi adına kurban kesilebilir ve sevabı mevtaya bağışlanır. Ölen kimse için kesilen kurbanın etinden, ölenin çocukları ve yakınları yiyebildiği gibi başkaları da yiyebilirler. Bir kimse ölen yakınları adına, keseceği kurbanı, başkaları ile ortaklaşa bir hayvana katılarak kesebilir mi? Evet, olur. Ölmüş kişi adına ve hayattaki insanlarla ortaklaşa kurban kesilebilir.

Kurban bayramı dışında ibadet maksadıyla kesilen kurbanlardan bazıları ise şunlardır:

Hacda kesilen kurbanlar: Temettü ve kıran haccına niyet edenlerin, orada kesmeleri gereken kurbandır. Ayrıca hacda usulüne uygun yapılmayan haccın yasaklarının ihlali sonucu kesilen ceza ve keffaret kurbanlarıdır.

Akika kurbanı: Yeni doğan çocuk için Allah’a şükür yerine geçmek üzere, kesilen kurbandır. Bu kurbanın etinden sahibi de yer başkaları da. (Zengin olsun fakir olsun yiyebilirler).Bu akika kurbanı çocuğun doğduğu günden ergenlik çağı arasında kesilebilir. Peygamberimiz(s.a.v.) torunları Hz. Hasan ve Hüseyin için akika kurbanı kesmiştir. Ümmetine de yeni doğan kız ve erkek çocukları için akika kurbanının kesilmesini tavsiye etmiştir. Allah’a emanet olun.