Çağımızda toplumların barış ve huzur içinde yaşayabilmeleri için insan haklarına saygıya ve bunun ayrılmaz bir parçası olan din ve vicdan özgürlüğüne ihtiyaç vardır. Din, vicdan ve ifade özgürlüğü hiçbir zaman başka inançlara hakaret etmeyi mazur kılmaz. Başka inançlara saygı, aslında insanın kendi inancına ve insanlığa saygının bir gereğidir. İnsanlara göstereceğiniz saygı, sevgi, muhabbet, merhamet ve adalet, başarının temel kuralıdır, ne kadar saygı gösterirseniz o kadar değer kazanırsınız.

“ Dedikoducu, tüccar gibi aldığı lafı hemen satmak zorundadır” –John Jewel-
“ Dedikodu dinleyen dedikodu yapan kadar hatalıdır” –James Randall-

Çirkin Manzara: Dedikodu

Hemen her dinin ve ahlakî tutumun reddettiği ve yasakladığı bir konu olarak dedikodunun medenî insan profiline ne kadar yabancı ve uzak olması gerektiğini herkes bilir de nedense çok bahtiyar insanlar dışında hemen herkes bu çembere dahil olur. Dedikodunun kimseye bir hayrı yoktur. Bırakınız, kötülükleri ve hazır bulunmayanların hoşlanmayacağı şeyleri konuşmayı, çünkü insanların arkasından konuşmanın sayısız kötülüğü bulunmaktadır.


Kimsenin İffetine Zarar Verici Söz ve İmâda Bulunmayınız

Kıyamete kadar kadını ve erkeği kıymetli kılan en temel özellik iffet olacaktır. Bu bakımdan kendi iffetini düşündüğü kadar başkasının da iffetini düşünmek ve korumak gerçekten medeni bir toplumu özleyen insanların en baş hassasiyeti olacaktır.

İnsanlık Göstergesi; Sır Saklamayı Bilmek

“Sır insanın esiridir, açıklayınca insan ona esir olur”-Hz. Ali-

Sır, gizli kalması ve herkese söylenmemsi gereken şeydir. Başkaları duyunca, ya mahcup oluruz veya o işi başaramayız. Bu bakımdan sır saklamak, başarının önemli sebeplerinden biridir. Sır sayılabilecek işler gizli tutulmalıdır. Bir çok devlet adamı, başarılarının en önemli nedeninin sır saklamak olduğunu ifade etmişlerdir. Fatih Sultan Mehmet"in İstanbul"un fethini gerçekleştirmesinden önce askere ve diğer komutanlara bile kuşatmanın nasıl yapılacağını söylememesi ve “Yapacağım işleri, sakalımın bir kılı bile bilse, onu çeker kopartırdım” sözleri tarihe geçmiştir. Sırlarını gizleyebilen insan, az bulunduğundan sırrımızı başkalarına söylememiz uygun olmaz. Başkalarının bize söylediği gizli şeyleri de unutmalıyız. Allah"ın bir ismi "Settar"dır. Yani ayıpları çirkin işleri gizleyendir. Sır saklanması nasıl güzel ve faydalı bir davranışsa, aksini yapmak da o ölçüde kötü ve zararlı bir iştir. Başkalarının sırrını araştırıp ortaya çıkarmak, sonra da onları açıklamak ahlakî değildir. Peygamberimiz de bu konuda: “Arkadaşının ayıbını gizleyen, bir ölüyü diriltmiş gibi sevap kazanır. Allah böyle kimsenin dünya ve ahirette ayıplarını örter”