İsrâf, aşırıya kaçmak demektir. Varlığı ölçüsüzce tüketmek ve savurmaktır. İsrafın karşılığı iktisattır. Müreffeh ve makbul bir hayat için, dâimâ orta yollu hareket etmek, yiyip içmede, giyinip kuşanmada, imkân ve enerjimizi harcamada tutumlu olmak zorundayız.

            İsraf haramdır. İsrafın her türlüsü yanlış ve zararlıdır. Hatta ibadette dahî ifrata kaçmak suretiyle ölçüsüz davranmak men edilmiştir. Abdest alırken çeşmeyi fazla açarak aşırı su kullanmak bile israf sayılmıştır.

             Cenâb-ı Hak (c.c.) gerçek mü’minleri anlatırken: “Ve onlar ki, harcadıkları zaman ne israf ne de darlık gösterirler. Bunun arasında orta bir yol tutarlar.” (Furkan-67) buyurmuş, Hz.Peygamberimiz de:”Kim iktisat ederse Allah onu zengin yapar, kim de saçar savurursa Allah onu fakir kılar.” Buyurmuştur.

            Bugün sahibi olduğumuz nimetler, imkân ve varlıklar hepsi Yüce Allah’ın bahşettiği birer emanettir. Onları korumak, iyi değerlendirmek ve yerli yerinde usûlünce kullanmak zorundayız. Bu nimetler, sağlık ve âfiyet başta olmak üzere, yaşarken faydalandığımız ve lezzet aldığımız her şeydir. İçilen bir yudum tatlı ve soğuk su ve bir rahat nefes alışımız bunun içindedir. Bütün bunlardan sorumluyuz ve bir gün gelecek hepsinden sorgulanacağız.

            Hicret sonrası günlerdeydi,  Hz.Ömer:”Yâ Resûlallah! Hangi nimetlerden sorulacağız? Halbuki yurtlarımızdan ve mallarımızdan çıkarıldık.” Demişti. Resûlullah da:”Sizleri sıcaktan ve soğuktan koruyan evler, ağaçlar, çadırların gölgeleri ve sıcak günde su.”buyurmuştur.

            Nimetlere saygıyla ve besmeleyle yaklaşan, çarçur etmeden istifade ederek sonunda şükreden ve hamd eden kimselerin şükürleri gereği bolluk, bereket hâsıl olur, Şükür nimeti artırıp koruduğu için mutlu ve huzurlu olurlar.

            İktisadın yararı ve israfın zararları konusunda ciltler dolusu yazmak mümkündür. “Damlaya damlaya göl olur” atasözü ne kadar anlamlıdır. Ekonomistler, israfın felâkete sürükleyeceğini ve aşırı harcamaya dayalı tüketimin iflasa götüreceğini bangır bangır bağırmaktadırlar. Esasen akl-ı selim sahibi herkes, israfın bir bataklık olduğunu görebilir. Komşu Yunanistan’ın içine düştüğü girdabın sebebi israftır. Hak ettiğinden fazlasını harcamak için borçlananlar, alacaklıların boyunduruğuna girmek zorunda kalır.

            Gelecek için tasarruf kaygısı taşımadan, gelirinden fazlasını harcamaya bakan ve sorumsuzca tüketen müsrifler, gününü gün etmeye çalışan hazırcılar, başkasının sırtından geçinmeye uğraşan asalaklar var. Sofradaki ekmek kırıntılarını, tabakta kalan yemek artığını, su-gaz ve elektriği gereksiz kullanmayı ve çöpe giden bunca atığı düşünmeyen sorumsuzlar var.

            Dahası işini umursamıyor, yapması gerekeni yapmıyor, sorumluluklarını rafa kaldırmış, hep istiyor amma acaba hak ediyor muyum? diye düşünmeyen münasebetsizler var.

            Hal böyle olunca, ortaya çıkan mukadder manzara şudur: Boğazına kadar borç batağına saplanmış debelenen, çırpındıkça batan ve çürüyen bir toplum kesimi ile karşı karşıyayız. Diğer tarafta da lüks ve konfor içinde, bir eli yağda bir eli balda israf nedir düşünmeden aile fertlerine birer lüks otomobil alan, görkemli konutlarda hayat süren, sosyal sorumluluklardan bîhaber haramzâdeler mevcut.

            Eğitim sistemiyle, reklâm ve pazarlama metotları sadece isteyen insanlar yetiştiriyor. Göz alıcı vitrin süslemeleri özendiriyor, kışkırtıyor. Sonuçta israf ve tüketim çarkı alabildiğine körükleniyor. Artık günümüzde israfın adı, moda oldu. İktisat cimrilik sayılmaktadır.

            SONUÇ OLARAK: Kazanıp hak etmek sûretiyle edinilen tüm nimetleri, israf etmeden iktisatla kullanmak, Millet olmanın ve şerefli fert kalmanın vazgeçilmez şartıdır. İsraf önlenirse pek çok sosyal yarayı da sarabiliriz. Eğer bu israf ekonomisi sürüp giderse bunalım, kargaşa ve bataklar sonunda iflâs mukadderdir.