IŞKIN BİTKİSİ ANKARA’DA DA RAĞBET GÖRÜYOR...

  Şuayip YAMAN

Doğunun dağlarında yetişen Işkın bitkisi, Anadolu’da da rağbet görüyor.

Işkın (Rıves) ise meyve türünden bir bitkidir. Yüksek kesimlerde yetişen ışkının, ekşi bir tadı var ve halk arasında birçok hastalığa iyi geldiği ileri sürülüyor.

Pülümürlü (Tunceli) Mehmet Doğan, “Bahar aylarında çıkan bu bitkiye biz “eşkin” deriz. Köylülerimiz bu bitkinin yetiştiği yere “eşkincik” diyor.

Belli bir alanda kayaların arasında yetişen bu eşkinleri muz gibi kabuğunu soyarak yeriz.

Keçilerimiz de bunarlı çok sever. Tadı ekşi ama insana müthiş bir iştah ve zindelik veriyor” diye konuştu.

Işkın Bitkisi, Doğu Anadolu’ya has faydalı bir bitki...

Işkın Bitkisi karlar kalktıktan sonra kayaların arasından çıkıyor. 20 gün ömrü var. Bu süre zarfında tüketilmesi gerekir...

Işkın; Bilimsel olarak ismi Ravent olarak bilinir. Işkın ya da ışkın pek tüketilmese de faydaları çoktur. Kendisi tam bir fayda deposudur.

Hatta Doğu illerinde halkın ilacı olarak nitelendirilir. Faydalı bir bitki olduğu bilimsel olarak ta kanıtlanmıştır.

Anadolu bölgesinde çok sevilen bir bitki..

Kuzukulağıgiller familyasından olan ışkının Latince ismi Rheum ribes. Işkın Anadolu’da ışkın, aşgın, aşkın, eşkin, eşgin, ıçgın, ıçkın, uçgun, uçkun, uşgun ve uşkun isimleriyle de biliniyor.

Doğu Anadolu bölgesinde ise yayla muzu ve dağ muzu olarak da bilinen bu sebzeye yetiştiği yöreye göre Van muzu ve Hakkâri muzu gibi isimler de veriliyor. Işkın, Güneybatı Asya’nın ılıman ve subtropikal bölgelerinde yetişiyor. Tozlaşması rüzgârlarla olan ve kendi cinsinin diğer türleriyle melezlenebilen ışkın tıbbi bitkiler sınıfına girdiğinden farmakolojik araştırmalarda çok sık kullanılıyor.

Çiğ olarak yenen, zeytinyağlı, yumurtalı yemeği ve reçeli de yapılan ışkın oldukça farklı tariflerde kullanılıyor. Ancak Türk botanik bilimciler bilinçsiz ve uygun olmayan yöntemlerle toplanan ışkının Anadolu’da yok olma tehlikesi altında olduğu uyarısını yapıyor.

Asıl ana yurdu ise Uzak Doğudur. Yani Tibet ve Çin'dir.

Ama Ravent'lerin bir türü Ülkemizin Doğu tarafında da yetiştirilmektedir. Erzurum, Elazığ, Tunceli, Bingöl, Erzincan, Siirt, Bitlis, Muş, Van ve Ağrı'da yetişir. Bazı şehirlerde sebze olarak tüketilirse de bazı yerlerde de yemeği yapılır. Dal kısmı muz gibi soyularak yenilir. Diğer kısımları yemeseniz güzel olur. Ama En doğru adres doktorlarınızdır. Yani bilenlere danışarak tüketmeniz daha sağlıklı olur. 

Işkın Mayıs ayı ile Haziran ayı arasında doğal olarak yetişir. Tadı ekşi ve mayhoş lezzetlidir. Muz gibi soyduktan sonra yenilir. İlk çıktığı zamanlarda satıcılar tarafından demetler halinde satılır. Ayrıca yükseklerde yetişen bir bitkidir. Zengin mineral ve vitamin deposudur. C vitamini açısından zengindir ayrıca A, B1, B2, E ve K vitaminleri de barındırır. 

Işkın’ın Faydaları

• Uçkun ya da diğer adıyla Rebes mideyi rahatlatır..Mideyi kuvvetlendirir. Kusmayı önler.
• Sindirimi Kolaylaştırır. Hazımsızlık ve mide yanmaları için iyi gelir.
• Boşaltım sistemi enfeksiyonlarına iyi gelir.
• Kırışıklıkları giderir ve cildi yeniler.
• Astım ve nefes darlığı çekenlere çok iyi gelir.
• Kabızlığı geçirir. Kabızlık; İçerdiği antrakinon sayesinde tahriş etmeden ishal yapar. Işkın kökleri kaynatılıp, balla tatlandırılarak içilir.
• İştahı açar.
• Vücuda kuvvet verir.
• Kolestrol düşürücüdür.
• Şeker ve Tansiyona çok iyi gelir.
• Diyabete karşı çok faydalı Işkın Bitkisi. Şeker (Diyabet) için Işkın yenir. Kök ve bitki kurutulup, kaynatılarak içilir. Yeni çıkmış genç sürgünleri yenildiği gibi toprak altında kalan kök kısmı da, çıkarıldıktan sonra iyice yıkanır ve kaynatılarak süzüldükten sonra çay olarak içilir. Sabahları aç karnına içilen Işkın çayı yüksek olan şekerin düşmesini ve dengelenmesini sağlar.
• Sarılığa iyi gelir. Işkın kaynatılıp, balla tatlandırılarak soğuk içilir.
• Mide ve barsak gazlarını giderir.
• Karaciğer sorunlarını giderir.
• Bağırsakta su emilimini azaltır.
• Dışkıyı yumuşatarak müshil etkisi yapar. Vücuda çok alındığında müshil etkisi yapar ve bağırsaklar iyice temizlenir. Az alınırsa da sindirimi kolaylaştırır.
• Bingöl'de ışkın kökü kurutulup öğütüldükten sonra yoğurtla karıştırılıp yüzdeki sivilce ve lekelere karşı kullanılır.
• Yorgunluk, uykusuzluk, strese karşı faydalıdır.
• İshal, hemoroid ve ülserin iyileşmesini sağlar.
• Grip, soğuk algınlığı, yüksek ateşe karşı birebirdir.
• Hamilelikte oluşan lekeleri yok eder.
• Kalp rahatsızlıklarını da engeller.
• Bol C vitamini vardır.

Işkının etkisi yenildikten 5-10 saat sonra görülür. Yaşlı ve çocuklar tarafından tüketilebilir. Herhangi bir yan etkisi yoktur. 

Işkının Önemi ...

İngiliz bilim insanları tarafından yapılan araştırmalara göre: Işkının kanser hücrelerinin  gelişmesini önlediği ortaya çıkmıştır. 

Sheffield Hallam Üniversitesi’nin araştırmasına göre, Işkında diğer kırmızı sebzelerde olduğu gibi kanseri önlemeye yardımcı olan kimyasal maddeler bulunuyor. Polifenol adlı bu kimyasal maddeler başta lösemi olmak üzere birçok kanser türünü önleyebiliyor.

Araştırmayı yürüten Sheffield Hallam Üniversitesi Biyomedikal Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Nikki Jordan-Mahy, Daily Telegraph gazetesine, “Araştırmalarımız Işkının özellikle pişirildiğinde polifenol miktarı bakımından oldukça zengin olduğunu gösterdi.

Bu bitkiden elde edeceğimiz polifenollerle oluşturulacak bir ilaç da kanserle mücadelede kullanılabilir” diye konuştu. İngiltere’de oldukça popüler olan Işkının sapları ve kökleri tüketiliyor. Üstelik Avrupa'da da tüketilmektedir.