Ankara Şehir Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Oğuzhan Zengin, diyabetli kişilerin oruç tutarken nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda uyarılarda  bulundu. 

Diyabetli kişilerin oruç tutarken nelere dikkat etmesi gerekir?
Oruç ayı, diyabet tedavisinde göz önünde tutulması gereken bazı değişiklikler getirir. Bu nedenle ramazanda oruç tutmaya hazırlanırken, mutlaka tedaviyi yürüten doktorla konuşmak gerekmektedir. Bu görüşme oruç döneminden  önce yapılmalı ve ramazanda dikkat edilmesi gereken aşağıdaki konuları içermelidir:

1.Riski değerlendirme ve kimler oruç tutamaz

Bazı insanlar için oruç tutmak sağlık riskinin artmasına neden olabilir. Çünkü hem diyabetin tipi, hem mevcut ilaç tedavisi ve olası eşlik eden ve ikincil hastalıkların, hem de işin, oruç tutarken sağlık riski üzerinde etkisi vardır. Özellikle şiddetli düşük kan şekeri (hipoglisemi) ve şiddetli yüksek kan şekeri (hiperglisemi) riski değerlendirilmelidir. Bu nedenle, oruç ayı başlamadan önce tedaviyi sürdüren doktorla birlikte kişisel riski belirlemek önemlidir. 
*Tip 1 diyabet, gebelik, akut hastalık, diyaliz, bilişsel bozukluk, yoğun fizik aktivite, ciddi/tekrarlı hipoglisemi, APG >300 mg/dL,HB A1C >%10, son 3 ay içinde diyabetik ketoasidoz  olan hastalar ve
*Açlık kan şekeri 150-300 mg/dL, HBA1C %8-10, orta derece hipoglisemi; ciddi retinopati, nefropati, nöropati, makrovasküler hastalık, yanlız yaşayan insülin kullanan, ciddi sağlık sorunları, yaş >75 olan hastalar ORUÇ TUTAMAZ 

2. Kan şekerinin düzenli kontrolü

Kan şekeri seviyesi ölçümü kişinin kendisi tarafından iyi bir şekilde yönetilmelidir ve ramazan boyunca düzenli olarak yapılması gerekir (günde en az 2 kez, insülin tedavisi sürüyorsa günde 3 ila 4 kez). Çünkü değişen yeme ritmi kan şekerini etkileyebilir. Yüksek kan şekerinden kaçınmak için, özellikle genelde zengin olan akşam yemeklerinden sonra kan şekeri ölçülmelidir.

3. Beslenme

Ramazan sırasında değişen yeme ve içme alışkanlıkları kan şekeri seviyesini ciddiderecede etkileyebilir. Çok sayıda kızarmış ve tatlı yiyecekler yerine daha fazla sebze ve salata gibi sağlıklı alternatifler içeren bir yemek planı, yemeklerden sonra kan şekeri seviyesinin daha az şiddette artmasına yardımcı olabilir.

Ramazan ayının bitiminden sonra da yüksek kan şekerini önlemek için çok fazla gıda tüketilmemesine özen gösterilmelidir. Oruç ayından sonra da yine tedavi eden doktor ziyaret edilmelidir. Diyabet tedavisinin nasıl devam edeceği görüşülmeli ve gerekmesi halinde ilaç tedavisinin yeniden normal yeme alışkanlıklarına göre ayarlanması gerekir.

4. Hareket

Düşük kan şekeri riskinin ve/veya sıvı kaybının (dehidrasyon) artmasını önlemek için oruç tutarken aşırı fiziksel aktivitelerden kaçınmak gerekir. Fakat yine de bu dönemde yürüyüş gibi hafif hareketler çok önemlidir ve her gün yapılması gerekir.

5. İlaçlarda değişiklik

Ramazanda gündüz boyunca kan şekerinde düşüş ve gece boyunca da kan şekerinde yükselme daha fazla görülebilir. Bu nedenle, diyabet tedavisini sürdüren doktorla önceden görüşerek gerekirse ilaçların dozunu, alınma zamanını veya türünü yeniden ayarlamak önemlidir. Değişen yeme ve içme alışkanlıkları, kan basıncını ve kan lipid değerlerini de etkileyebilir. Bular da tedavi sırasında dikkate alınmalı ve tedavi eden doktorla görüşülmelidir.

Oruç ne zaman bozulmalıdır?
Yüksek veya düşük kan şekeri belirtilerinin ortaya çıkması halinde hemen kan şekerinin ölçülmesi ve duruma göre orucun bozulması gerekir.

Aşağıdaki durumlarda genel olarak herkesin orucunu bozması gerekir:

Kan şekeri 70 mg/dl‘nin (3,9 mmol/l) altına düştüğünde. Kan şekeri seviyesi 70 ila 90 mg/dl (3,9 ila 5,0 mmol/l) arasında olduğunda bir saat sonra kan şekeri tekrar kontrol edilmelidir.
Kan şekeri 300 mg/dl‘nin (16,7 mmol/l) üzerine çıktığında.
Düşük veya yüksek kan şekeri ve sıvı kaybı belirtilerinin ortaya çıkması halinde veya ani hastalanma durumunda.
(Dikkat: Sıvı kaybının olması durumunda, kan şekeri ölçüm sistemi de gerçek kan şekeri değerini yanlış değerlendirebilir. Sınır değerler bu nedenle zorunlu olarak kabul edilmelidir).