Dünyadaki ilk anestezinin 16 Ekim 1846 tarihinde Amerika’da Dr. John Collins Waren tarafından Gilbert Abbott isimli işçiye uygulanmasına istinaden, 16 Ekim Dünya Anestezi Günü olarak kutlanıyor. Modern anestezinin 170’inci yılında, 60’ıncı yaşına basan Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği’nin (TARD) başkanı Prof. Dr. Hülya Bilgin şunları söyledi: Günümüzde “ameliyat dönemi (perioperatif) bakım uzmanı” olarak tanımlanan anestezi uzmanları ameliyat kararı verilen bir hastanın ameliyat öncesindeki sağlık durumuyla ilgili sorgulamalar yapar. Operasyon gerektiren rahatsızlığı dışında başka bir sağlık problemi var mı/yok mu, mutlaka sorgular. 170 yıl önce temelleri atılan modern anestezinin bugünkü uygulayıcıları olan bizlerin gündemimizdeki en önemli madde ise her zaman olduğu gibi ‘hasta güvenliği’. Anestezi üstün çaba ve fedakarlıklarla günümüzde modern tıp sanatında hak ettiği yeri alma konusunda dev adımlar atmaya başlamıştır.”

“Narkozu kaldıramadı” inanışı tarihe karışıyor!

Ameliyatlar yaklaşık 150 yıldır anestezi ile yapılmaktadır ve ameliyat tekniklerinin gelişmesi anesteziyolojideki gelişmeler ile mümkün olmuştur.  Günümüzde artık ilaç dozları o kadar iyi hesaplanabilir ve hastanın ihtiyacına gore ayarlanabilir duruma gelmiştir ki eskiden, yanlış da olsa “narkoz fazla geldi”, “narkozu kaldıramadı” olarak tanımlanan durumların oluşması neredeyse imkansız hale gelmiştir. Hastanın yaşamsal fonksiyonlarının izlendiği ileri teknoloji ürünü monitörler ve anestezi cihazları ile uzay üssüne benzeyen modern ameliyathanelerde, güvenli anestezi uygulamaları mümkün olmaktadır.

Perioperatif (ameliyat dönemi) bakımın önemi

Anestezi uzmanı hastayı yalnız uyutmakla değil, aynı zamanda uyandırmakla da görevlidir. Diğer yandan hastanın ameliyatta verilen ilaçların etkisinden kurtulması, ameliyattan sonra da ağrı duymaması ve sağlıklı kalması için gerekli bakım ve tedavilerin hazırlıklarını yapar ve bunları uygulatır.

Hastanın operasyon öncesi hazırlanması, cerrahi için anestezinin uygulanması, ameliyat bittiği anda anestezinin sonlandırılması ve eski fonksiyonlarını kazanana kadar hastanın tedavisi ve bakımının yapılmasına perioperatif bakım denir.

Perioperatif bakımın amacı, cerrahi müdahalenin hasta için en güvenli halde, en az riskle ve operasyondan yüksek yarar sağlayacak şekilde gerçekleştirilmesidir. Bu nedenle ameliyat öncesi hasta hazırlığının hastayı koruyucu önemi vardır, hangi anestezi yöntemleriyle en güvenilir alanda kalınacağına ameliyat öncesi dönemde karar verilir.”

Ameliyat öncesinde sorgulanması gereken konular:

• Daha önce geçirilen ameliyatlar

• Sigara ve alkol kullanımı

• Alerjik öyküsü

• Daha önceki anestezi tecrübesi

• Ailesel anestezi öyküleri

• Kronik hastalıklar

• Kullanılan ilaçlar

Hastaların kendilerine doğru bilgiler aktarmaları gerektiğinin yanı sıra ameliyat öncesinde ve sonrasında bir dahiliye uzmanı gibi hastanın tüm sistemlerinin muayene edildiğini belirten  Prof. Dr. Hülya  Bilgin sözlerine şöyle devam etti:  “İster genel anestezi, isterse de bölgesel anestezi uygulanacak olsun, hastalardan en az 6 saat süre ile aç kalmaları, her hangi bir yiyecek/içecek almamaları istenir. Doktor tarafından kesilmediği sürece düzenli kullandıkları ilaçları çok az miktarda su ile almalarına genellikle izin verilir. Anestezi uygulanan hastalar doktorları izin verinceye kadar ağızdan gıda ya da içecek almamalı, 24 saat boyunca motorlu taşıt kullanmamalı, kıymetli evrak imzalamamalıdırlar”