Bankalar tarafından talep edilen "Kredi kartı üyelik ücreti" ile ilgili olarak; Zonguldak Tüketici Hakem heyetinin verdiği, "kredi kart ücreti"nin alınmamasına ilişkin kararın iptalini görüşen Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin, bankaların müşterilerinden "kart ücreti" alamayacaklarına ilişkin verilen karardan sonra ülkemizde tüketicinin hakkını araması konusu hepimizin gündemine girmiş bulunmaktadır.
Günümüzde mal ve hizmet tüketiminde birçoğumuz tüketici olarak karşılaşmış olduğumuz sorunlarda izlenilecek yol ve prosedürü tam olarak bilmedigimizden hak kayıplarına uğruyor ve ne yazık ki mağdur oluyoruz. Bu yazımızda birer tüketici olarak günlük yaşantımızda karsılaşmış olduğumuz sorunlara ilişkin hangi haklara sahip olduğumuz ve bu haklarımızı nasıl arayabileceğimizden bahsedeceğiz.
Bilinçli bir tüketici bir mal ya da hizmeti satın alırken temel ihtiyaçlarına önem veren, alacağı malın ya da kendisine sunulan hizmetin kaliteli, güvenilir, hesaplı ve sağlıklı olması konusunda araştırma yapan, haklarını bilen ve gereğinde bu hakkını arayabilen ve aynı zamanda çevresine karşı da duyarlı olan kimsedir.
Tüketicilerin haklarının korunması ile ilgili temel Kanun 4077 sayılı Tüketicilerin Korunması Hakkında Kanun (TKHK)dur. Bu kanunda tüketici, "bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişi" biçiminde tanımlanmıştır. Yine aynı kanunda sıkça karşılaşılan sorunlar arasında yer alan ayıplı mal, ayıplı hizmet, taksitle satış, devre tatil, paket tur, kampanya satışlar, kapıdan satışlar, mesafeli sözleşmeler, tüketici kredisi, kredi kartları, abonelik sözleşmeleri ile ilgili hükümler bulunmaktadır.
Tüketicilerle ilgili saydığımız bu yasal düzenlemeye ek olarak konuyla ilgili yayınlanan yönetmeliklere baktığımızda; Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Yönetmeliği, Tüketici Konseyi Yönetmeliği, Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik, Kapıdan Satışlara ilişkin Uygulama Usul ve Esaslan Hakkında Yönetmelik, Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik, Kampanyalı Satışlara ilişkin Uygulama Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik i sayabiliriz.
Konuyla ilgili mevzuat hakkında kısaca verdiğimiz bu bilgilerden sonra; bir tüketici olarak bir sorunla karşılaştığımızda nasıl hareket etmemiz gerektiği konusuna gelince; anlaşılır olması açısında başvurulabilecek mercileri şöyle sıralayabiliriz;
1. Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri: 81 il merkezinde Sanayi ve Ticaret II Müdürlükleri ve tüm ilceler de kaymakamlıklar bünyesinde faaliyettedir. II ve İlçe Tüketici Hakem Heyetleri karsılaştığımız sorunlarla ilgili olarak ilk müracaat edebileceğimiz yerlerdir. Almış olduğumuz malın değeri 827,05 YTL'nin altında ise Tüketici Hakem Heyeti'ne müracaat edilmesi gerekmektedir. Tüketici Hakem Heyetleri'nin bu miktarın altındaki mallarla ilgili vermiş olduğu kararlar kesindir. Yine Tüketici Hakem Heyetleri'nin vermiş olduğu kararlar tüketici mahkemelerinde delil olarak nitelendirilir. İl Hakem Heyetleri'nin uyuşmazlıklara bakmakla görevli ve yetkili olmalarına ilişkin alt parasal sınır 2.159,08 YTL olarak tespit edilmiştir. Bu rakama kadar vermiş oldukları kararlar bağlayıcı niteliğe haiz olup bu miktarın üzerindeki konularda vermiş oldukları kararlar tüketici mahkemelerinde delil olarak değerlendirilecektir.
2. Bir diğer müracaat edebileceğimiz merci; T.C Sanayi ve Ticaret Bakanlığı: Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü (Eskisehir Yolu 7.km/ Ankara)
3. Tüketici sorunlarına bakmakla görevli mahkeme ise tüketici mahkemeleri veya görevli asliye ticaret veya asliye hukuk mahkemeleridir. TKHK'nin uygulanmasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemelerinde (tüketicinin ikametgâhı mahkemesinde) bakılmaktadır.
Tüm tüketicilerin haklarını en iyi sekilde aramaları dileğiyle