Torba kanun tasarısı görüşmeleri Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilerek yasalaştı. Yeni yasada milyonlarca kişinin merakla beklediği gecikmiş ya da ödenmemiş vergi ve SGK borçlarının yeniden düzenlenmesi ile ilgili maddeler yer aldı.
VERGİ CEZALARI SİLİNMEYECEK
Vergi asıllarının tamamı, cezaların tamamı yeniden yapılandırma kapsamında tahsil edilecek.
İl özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlarının borçları, ikişer aylık dönemler halinde en fazla 36 eşit taksitte ödenebilecek.
Kanuna göre, tahsilinden vazgeçilecek alacaklar şöyle:
- 30 Nisan 2014 tarihinden önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları.
- 2014 yılına ilişkin olarak 30 Nisan 2014 tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamlarından; 30 Nisan 2014 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarından, 30 Nisan 2014 tarihinden önce, Askerlik Kanunu, mülga Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Karayolu Taşıma Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun ve Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun, Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun gereğince verilen idari para cezaları.
- Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 30 Nisan 2014 tarihinden önce olduğu halde bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan; adli ve idari para cezaları ile Petrol Kanununa istinaden alınan Devlet hissesi ve Devlet hakkı; Türk Petrol Kanunu'na istinaden alınan Devlet hissesi, Şeker Kanununa istinaden alınan şeker fiyat farkı, Milli Korunma Suçlarının Affına, Milli Korunma Teşkilat, Sermaye ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler İhdasına Dair Kanuna istinaden alınan akaryakıt fiyat istikrar payı ve akaryakıt fiyat farkı; Maden Kanunu'na istinaden alınan Devlet hakkı ve özel idare payı ile madencilik fonu; Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye istinaden alınan kılavuzluk ve römorkörcülük hizmet payları hariç olmak üzere, asli ve feri amme alacaklarından kesinleşmiş olup kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan alacakların ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi feri amme alacakları yerine bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar; belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, alacaklara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi feri amme alacaklarının tamamı.
Bu kapsama giren ve bu düzenlemenin yayımlandığı tarih itibarıyla, vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının yüzde 50'sinin belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan yüzde 50'sinin tahsilinden vazgeçilecek.
Bu kapsamda ödenecek motorlu taşıtlar vergisi ile bu vergiye bağlı kesilen vergi cezaları ve bunlara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı gibi feri amme alacakları yerine, bu düzenlemenin yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ait olduğu taşıt için, bu düzenleme hükümlerinin ihlal edilmemiş olması koşuluyla ödeme süresi sonuna kadar Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'nun ilgili hükmü uygulanmayacak.
AZAMİ 18 TAKSİTTE ÖDENECEK
Bu hükümlerden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı aranacak.
Amme alacaklarından yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükellefler, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden bu vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedecekler.
Bu hükümlerden yararlanmak isteyen borçluların, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar başvuruda bulunmaları ve madde kapsamında ödenecek tutarları, ilk taksiti bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte ödemeleri gerekecek.
Bu madde hükümlerine göre hesaplanan tutarın; ilk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi halinde, bu tutara kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacak.
HACİZLER ÖDEMELER NİSPETİNDE KALDIRILACAK
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümlerine göre, kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar hariç olmak üzere, kapsama giren alacakların, kanunun yayımlandığı tarihten önce tecil edilip de tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olanlarından, kalan taksit tutarları için borçlular, talep etmeleri halinde bu hükümlerinden yararlanabilecek.
Bu maddeye göre, ödenecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak ve buna isabet eden teminatlar iade edilecek.
12 TL'NİN ALTINDAKİ GEÇİŞ ÜCRETLERİ DE TAHSİL EDİLMEYECEK
Karayolları Genel Müdürlüğü Kanunu gereğince verilen idari para cezası ile birlikte ilgilisine tebliği gereken ve tutarı 12 TL ve altında kalan geçiş ücretleri tahsilinden de vazgeçilecek.
31 Aralık 2007 tarihinden önce olduğu halde kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş olan tutarı 50 TL'yi aşmayan asli alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı feri alacakların, aslı ödenmiş feri alacaklardan tutarı 100 TL'yi aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.
Emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, belediyelerin su abonelerinden su kullanımından kaynaklanan alacakları, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları hakkında da bu kanundaki düzenlemeler uygulanacak.
Bakanlar Kurulu; bu maddede öngörülen başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir aya kadar, yabancı ülkelerde de faaliyette bulunan vergi mükelleflerinden, Ekonomi Bakanlığı tarafından olağanüstü politik riskin gerçekleştiği tespit edilen ülkede faaliyette bulunan ve bu ülkedeki faaliyetleri nedeniyle durumları mücbir sebep hali kabul edilenlerin, bu kanun kapsamında alacakları yapılandırılan alacaklı idarelere mücbir sebep hallerinin devam ettiği süre içinde ödemeleri gereken taksitlerin ödeme süreleri ile doğal afet nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki dairelere, doğal afetin vuku tarihinden itibaren ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri, mücbir sebep halinin bitim tarihini takip eden aydan başlamak üzere topluca veya ayrı ayrı bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.
KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN ORTAK ALACAKLAR İÇİN YENİ HÜKÜMLER
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen "torba kanun", kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hakkında yeni hükümler getiriyor.
Buna göre, bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte, ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarının, bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebilecek. Beyan edilen tutar üzerinden yüzde 3 oranında vergi hesaplanacak.
Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyecek. Beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecek.
Bu düzenleme kapsamında beyanda bulunan mükellefler, 2014 yılı gelir ve kurumlar vergisine mahsuben beyan ettikleri geçici vergiye ilişkin beyannamelerde düzeltme işlemlerini beyanname verme süresi içinde yapabilecek. Düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza ya da faiz aranmayacak.
Üniversitelerin bütçelerinin, öz gelir karşılığı ödenekleştirilen tutarlardan ilgili ekonomik kodlara aktarma yapılmak suretiyle, tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi döner sermaye birimlerinin bütçesine, ilaç, tıbbi malzeme ve tıbbi cihaz alımlarına ilişkin muaccel borçlarının ödenmesi amacıyla aktarma yapılabilecek. Bu tutar, ilgili kanun uyarınca ödenecek Hazine payı ile ayrılacak payların ve yapılacak ek ödemenin hesabında dikkate alınmayacak.
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin ödeyeceği katkı payı da Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'nun bütçesini oluşturacak.
Üyelerin oda ve borsalara, esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara aidat borçlarıyla, odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların konfederasyonlara katılım payı borçları, oda payları ve borsa tescil ücreti; oda ve borsaların TOBB'a olan aidat ve katılma payı borçları ve gecikme faizinin; birinci taksitinin düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanının da üçer aylık dönemler halinde 8 taksitte ödenmesi durumunda faiz, gecikme faizi gibi fer'i alacakların tahsilinden vazgeçilecek.
Ödenmesi gereken toplam tutarın, birinci taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde, ödenmesi gereken tutardan yüzde 10 oranında indirim yapılacak. Bundan yararlanmak isteyen borçluların dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartı aranacak.
SGK BORÇLARINDA GECİKME CEZASI AFFI
Kanun, SGK borçlarını da yeniden yapılandırarak, gecikme cezası ve gecikme zammını yeniden düzenliyor. Buna göre, 2014 yılı nisan ayı ve önceki aylara ilişkin ödenmemiş olan sigorta primi, emeklilik keseneği, kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi için hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
İlgili mevzuata göre ödenmesi imkanı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi ile SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı da aynı kapsam içinde olacak.
30 Nisan 2014 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar, ihale konusu işlere ilişkin olan ve SGK tarafından işverene tebliğ edildiği halde ödenmemiş olan özel nitelikteki inşaatlara ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primleri için de aynı imkandan yararlanılabilecek.
İdari para cezaları ile ilgili yeni düzenlemeye göre, 30 Nisan 2014 tarihine kadar ödenmemiş olan idari para cezasının yüzde 50'si Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak ödenmesi halinde, cezanın kalan yüzde 50'si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tahsilinden vazgeçilecek.
SPOR KULÜPLERİ KAPSAMDA
İl özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar, SGK borçlarını ikişer aylık dönemler halinde azami 36 eşit taksitte ödeyebilecek.
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye'de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüpleri, SGK ile Maliye'ye olan borçlarını ikişer aylık dönemler halinde azami 42 eşit taksitte ödeyebilecek.
SGK alacaklarının asıllarının maddenin yürürlük tarihinden önce ödenmiş olması şartıyla, bu maddenin yayımlandığı tarih itibarıyla aslı ödenmiş feri alacağın yüzde 40'ının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde kalan yüzde 60'ının tahsilinden vazgeçilecek.
Sosyal güvenlik kurumlarından emekli olup kamu idarelerinde çalışmaları nedeniyle aylıkları kesilmesi gerekenlere ödenen yersiz aylıkların tahsili de yapılandırma kapsamına alındı.
YAPILANDIRILMADAN ESNAF, SANATKAR VE ÇİFTÇİLER DE FAYDALANACAK
Bu düzenlemeden yararlanmak isteyenler kanunun yayımlanmasının ardından ilk üç ay içinde başvuruda bulunacak ve söz konusu ödemeyi en fazla 18 eşit taksitte tamamlayacak.
Borcun tamamının ilk taksitte ödenmesi halinde herhangi bir faiz uygulanmayacak. Borcun taksitle ödenmek istenmesi halinde borçlular, taksit ödemelerinde 6, 9, 12 ya da 18 eşit taksiti tercih edebilecek.
Kamu borçlarının yapılandırılmasından esnaf, sanatkar, çiftçi ve diğer bağımsız çalışanlar da faydalanacak. Söz konusu çalışanlarda prim borçları nedeniyle sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan, kanunun yürürlüğe girmesinden sonra 3 ay içinde başvuruda bulunarak, primlerini ödemeleri halinde sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilecek.
TAKSİTLERİ İKİDEN FAZLA AKSATAN HAKKINI KAYBEDECEK
Kanundan yararlanmak isteyen borçluların, taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir yıl içinde iki defadan fazla yerine getirmemeleri halinde kanundan yararlanma haklarını kaybedecek.
Düzenlemeden yararlanmak isteyen borçluların, dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı aranacak. Yapılandırılan borçlar nedeniyle daha önce mallara konulan hacizler, yapılan ödemeler nispetinde; üçüncü şahıslar nezdindeki hak ve alacaklarla ilgili hacizler ise ilk taksitin ödenmesinden sonra tümüyle kaldırılacak.
Başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan sigortalı vatandaşlar da borçlarını yapılandırıp ilk taksitlerini ödeyerek, genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlayabilecek.
Buna göre; Bakanlar Kurulu, başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini, başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan sigortalı vatandaşlar yönünden altı aya kadar, diğer borçlular yönünden bir aya kadar uzatmaya yetkili olacak.
Kanundan yararlanmak isteyen borçluların, taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir yıl içinde iki defadan fazla yerine getirmemeleri halinde kanundan yararlanma haklarını kaybedecekler.
Taksit tutarının yüzde 10'unu aşmamak şartıyla 5 liraya kadar yapılmış eksik ödemeler ihlal sayılmayacak.
Ödeme hakkının kaybedilmiş olması halinde, borçlular ödedikleri tutar kadar bu düzenlemeden yararlanacak.
Düzenlemeden yararlanmak isteyen borçluların, dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı aranacak.
Daha önce çıkarılan ilgili kanuna göre sosyal güvenlik destek primi borçlarını yapılandıranlar, bu kapsamda ödedikleri borçlarının yeni düzenleme kapsamında mahsup edilmesi için başvuruda bulunabilecek.
65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamındaki kişilere, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler terkin edilecek. İlgililer hakkında herhangi bir adli, idari takibat yapılmayacak. İdare tarafından yapılan tahsilatlar ilgililerine iade edilmeyecek.
Büyükşehir Yasası ile il sınırları mülki alana dönüştüğünden, Harcırah Kanunu'nda yapılan değişiklikle, memurların harcırah alabilmesi için ikamet ettiği ilçenin sınırları memuriyet mahalli olarak yeniden tanımlandı.
Yönetmelikle veya diğer bir düzenleyici işlemle avukatlık stajına kabulde, staj döneminde ve avukatlık mesleğine kabulde sınav veya benzeri bir rejim öngörülemeyecek.
Aralarında valiler, büyükelçiler, il emniyet müdürleri, kaymakamlar, bakan yardımcıları, genel müdür ve yardımcıları gibi üst düzey yöneticilerin bulunduğu, Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin ekli 1 ve 2 sayılı cetvellerde gösterilen unvanları taşıyan görevliler ile farklı atama usullerine tabi olsalar dahi daire başkanı ve üstü görevlere, sivil memurlar hariç kolluk teşkilatlarının kadrolarına açıktan, naklen veya vekaleten yapılan atama ve bu görevlerden alınma, bu görevlerle ilgili yer değiştirme, göreve unvan değişikliği işlemleri hakkında verilen mahkeme kararlarının gereği, ilgilinin kazanılmış hak aylık dereceğine uygun başka bir kadroya atanması suretiyle iki yıl içinde yerine getirilecek.
Bu görevliler hakkında mezkur işlemlerin uygulanması telafisi güç veya imkansız zararlar doğurmayacak.
Kamu görevlileri hakkında tesis edilen atama, görevden alma, göreve son verme, naklen veya vekaleten atama, yer değiştirme, görev ve unvan değişikliği işlemleriyle ilgili olarak verilen iptal ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin mahkeme kararlarının gereğini yerine getirmeyen kamu görevlisi hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması yapılamayacak ancak disiplin hükümleri saklı olacak.