Şuayip YAMAN
Bir zamanlar doğal çim olan ve atıl durumda bekletilen Çubuk Şehir Stadı bile suni çim yapılacak.
Suni çimin yaygın olarak kullanıldığı ABD’de yapılan bir araştırma, suni çimin kansere yol açabildiğini ortaya koydu.
Washington Üniversitesi’nin araştırmasına göre, suni çimlerde kullanılan ağır kimyasal maddeler zeminle temas edilmesi sırasında vücuda geçebiliyor.
ABD’deki sporcular arasında yapılan bir araştırma suni çimde kanser riski tartışmalarını gündeme taşıdı.
Washington Üniversitesi Futbol Takımı Teknik Direktörü Amy Griffin, ABD’de 220 sporcuda kansere rastlandığı, bunların 166’sının futbolcu olduğu belirlendi. Bu futbolcuların 102’sini de zeminle en çok temas eden mevkide oynayan kaleciler oluşturdu.
Bu veriler ABD senatosunun gündemine taşınmış; Maliyetinin ucuzluğu ve bakımının kolaylığı nedeniyle tercih edilen suni çimde cıva, kurşun, arsenik ve diğer kanserojenleri içeren çok sayıda bileşen bulunduğu yapılan çalışmalarda saptanmıştı.
Sentetik çim sahalar Türkiye’de de yaygın olarak kullanılıyor. Sadece İstanbul’da 600- 700 halı sahada sentetik çim mevcut olduğu biliniyor. Türkiye’de hammaddeyi yurtdışından getiren ve burada dokumasını yapan 5 firma yılda 10-12 milyon metrekare sentetik çim üretiyor...
EgeÇim AŞ Genel Müdürü Mehmet Dündar, futbol sahalarında kullanılan sentetik çimin birçok zararı bulunduğunu, bu yüzden Avrupa'da doğal çimin tercih edildiğini söyledi.Türkiye'deki yetkililerin de bir an evvel bu yanlıştan vazgeçmeleri gerektiğini belirten Dündar, "Sentetik çim yerine doğal çimin kullanılması daha doğrudur." dedi.
EgeÇim Genel Müdürü Mehmet Dündar; “Doğal çim sakatlanmaları daha aza indiriyor”
EgeÇim AŞ Genel Müdürü Mehmet Dündar, futbol sahalarında kullanılan sentetik çimin birçok zararı bulunduğunu, bu yüzden Avrupa'da doğal çimin tercih edildiğini söyledi. Türkiye'deki yetkililerin de bir an evvel bu yanlıştan vazgeçmeleri gerektiğini belirten Dündar, "Sentetik çim yerine doğal çimin kullanılması daha doğrudur." dedi.
Mehmet Dündar, pahalı ve sporcu sağlığında ciddi problemler oluşturan sentetik çimin ülkemizden yüz binlerce doların Avrupa'ya gitmesine neden olduğunu söyledi.
Dündar, Aydın Amatör Spor Kulüpleri Federasyonu tarafından Aydın'daki 11 sahaya sentetik çim yapılması için İl Genel Meclisi'ne yazı yazıldığını hatırlatarak, "Ankara 19 Mayıs Stadı'nda geçen yıl 615 bin avroya mal edilerek yapılan sentetik çimin, sporcuların şikâyeti üzerine yaklaşık 450 bin lira karşılığında doğal çime dönüştürülmesi kararı alındı." dedi.
Genel Müdür Dündar'ın verdiği bilgilere göre hazır çim ev, okul, hastane ve otel bahçeleri, şehir içi park bahçelerinin yanı sıra futbol sahalarında yaygın olarak kullanılıyor. Son zamanlarda özellikle futbol sahalarında doğal hazır çim yerine sentetik çim kullanılması sektörde sıkıntılara neden oluyor.
Oysa futbol sahasında doğal çim kullanılmasının sentetik çime göre birçok avantajları var. Yapay olarak üretilen sentetik çimler, sahada zeminin kayganlığını artırması ve kullanıldığı zeminde oluşturduğu sertlikten dolayı sporcuların sakatlanmalarını artırıyor. Sentetik çimin atıkları da çevreye onarılmaz zararlar veriyor.
Doğaya dost olan doğal çimlerin, düzenli bakılması halinde kendi kendini yenileme özelliği bulunuyor, sık sık değiştirilmesi gerekmiyor. Sporcuların sağlığını tehdit etmeyen doğal çimler daha yumuşak olmaları ve toprağın su tutma özelliği sayesinde sakatlanmaları daha aza indiriyor.
Sentetik çimin de belli aralıklarla bakımının yapılması, sulanması gerektiğini anlatan Genel Müdür Dündar, doğal çimin sentetik çimden yüzde 50-60 daha ucuz olduğunu ifade etti.
Sentetik çimin daha ekonomik olduğu düşüncesinin yanlışlığına dikkat çeken Dündar, "Sentetik çimler çoğunlukla ithal maddeler kullanılarak üretiliyor, döviz kaybı oluşturuyor. Dışa bağımlı bir ürün." dedi.
İzmir’in Menderes ilçesine bağlı Oğlananası beldesinde 300 bin metre kare alanda üretim yapan EgeÇim, Türkiye'nin birçok yöresine doğal rulo çim satışı gerçekleştiriyor.
EgeÇim, gerekli alt yapının sağlanması durumunda 5 yıl canlı rulo çime garanti veriyor. İstenen alanı, iki gün gibi kısa bir süre içersinde çimlendiriyor.
Çim üretiminin ekstra yatırımlar gerektirdiğini, bu nedenle her çiftçinin yapamayacağını dile getiren Dündar, sözleşmeli ve kendi alet ve ekipmanlarını kullandırarak yatırım yapmak isteyen çiftçilere yardımcı olmak istediklerini sözlerine ekledi.
Peki, uzmanlar ne diyor?
Prof. Dr. Kadirhan Sungurluoğlu (Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Genel Başkan Yardımcısı): “Sentetik çim kanser yapar?” diyebilmek için üretiminde ne tür kimyasalların kullanıldığının bilinmesi gerekiyor. Kimyasal maddeler solunum yolu ve ağızdan alındığında etkili oluyor. Bu sahalarda spor yapıldığında kimyasal madde buharının teneffüs edilmesi söz konusu olabilir.”
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta (Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı): Futbol maçlarında baraj çizgisini belirlemek için kullanılan köpüklerde de kanserojen madde olduğu dile getirilmişti. Suni çim sahalar bir risk faktörü olarak değerlendirilebilir ancak “Suni çim kanser yapıyor” diye bir şey söylemek doğru olmaz. Bunu tespit etmek zor.
Her sene hayatımıza 700’den fazla kimyasal giriyor. Kanserojen oldukları ancak birtakım araştırmalardan sonra ortaya çıkıyor.”
Yard. Doç. Dr. Yavuz Dizdar (İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü): “Sentetik koşu zemini ya da tartan benzeri plastik malzeme kanser yapar mı?” sorusu bence tartışmalıdır. Yaz vakti çok buharlaşma olabilir. O buharın teneffüs edilmesi bir derece etkili olabilir ama halıdan vücuda girecek kadar sentetik maddenin salınması ihtimali çok yüksek görülmüyor.”
Talha Macit (Reform Çim Bölge Satış Müdürü): “FIFA, sentetik sahalarla ilgili testler yapıp onaylıyor. Bunda bir sakınca görmüyor. Uluslararası futbol, atletizm, tenis gibi federasyonların da bu konuya yönelik bir yaptırımı yok. Bu federasyonların bu malzemeleri laboratuar testlerine de tabi tuttuklarını düşünüyorum. Telefondan, bilgisayara; koltuktan kıyafetlerimize kadar hemen her şey aynı hammaddeye sahip. Bir sakıncası olduğunu düşünmüyorum.”