Şuayip YAMAN
Geçtiğimiz yıllarda kaldırımların yenilendiğini bu kaldırımlara birtakım sarı bantlar konulduğunu fark etmişsinizdir. Yaya kaldırımlarını görme engelli vatandaşların kullanımına uygun hale getirmek amacıyla Kıbrıs Caddesi, Atatürk Caddesi (Çarşı İçi) ile Ankara Bulvarı’nda çalışmalara başlayan Büyükşehir Belediyesi’nin, çalışmaları diğer cadde ve sokaklarda da sürdürerek tüm ilçe genelinde uygulayamadı.
Altyapı ve asfalt çalışmalarının yanı sıra kaldırımlarda da engelli rampaları oluşturan Büyükşehir Belediyesi, görme engelli vatandaşların yardıma ihtiyaç duymadan yürüyebilmeleri için, hissedilebilir özellikteki sarı çizgileri döşemeye başladı.
Kaldırım çalışmalarının hiç bitmediği ilçemizde belki de ilk defa bu kadar faydalı ve duyarlı bir çalışma yapılmıştı.
Ankara Bulvarı üzerindeki kaldırımlar üzerindeki sarı şeritler, bilinmeyen bir nedenle yerlerinden sökülerek dağılıyor. Sökülen şeritlerden bazıları kaldırım kenarına bırakılırken, bazıları da kayboluyor.
Kaldırımlara görme engelliler için sarı çizgiler niye sökülür, neden sökerler buna bir anlam vermek mümkün değil... Bu çizgiler kime ne yapıyor?
Aradan onca zaman geçmesine rağmen sarı çizgiler hala yerine monte edilmedi. Sarı çizgilerin geçtiği nokta şuanda ya marketlerin ya da inşaatçıların işgali altında bulunuyor.
Belediyenin yaptığı bu hizmeti belediyenin mi yoksa burada bulunan esnafın mı yaptığı merak konusu olurken, vatandaşlar, “Kim söktüyse kötü yaptı. Eğer bildikleri bir şey varsa gelsinler onu yapsınlar ama maalesef oda yok. Aylardır bu sarı çizgiler sökük halde duruyor. Belediyelerin artık bu tür konulara daha çok duyarlı olmalarını istiyoruz” diyorlar.
Peki, son zamanlarda dikkatimizi çeken ve birçok kaldırımda karşımıza çıkan bu sarı çizgi uygulaması nedir, bu çizgiler hangi amaçla yapılmıştır?
Yollardaki sarı çizgiler ya da bantlar aslında çok daha önceden uygulamaya konulması gereken bir çalışmadır. Bu çizgiler görme ve ortopedik engelli vatandaşların yürürken yollarını bulabilmeleri ve bazı noktalarda dikkatli olmaları için uygulamaya konulmuştur. Bu uygulama sosyal duyarlılık adına yapılmış çok güzel bir çalışmadır. Toplumumuzda engelli vatandaşlarımızın hayatını kolaylaştırmak adına bu tip çalışmalar yapılmaya devam edilmelidir.
Görme engellilerin kaldırımı yoğun olarak kullandığına dikkat çeken sağduyulu vatandaşlar, şeritlerin bir an önce yenilenmesini istiyor.
Sarı şeritler, belediye görevlilerinin dikkatsizliği ve özensizliği nedeniyle de görme engelli vatandaşlar için çileye dönüşüyor.
Görme engellilerin hayatını kolaylaştırmak için döşenen ‘kabartmalı hissedilebilen yollar’ görme engellilere fayda yerine zarar veriyor.
Ancak aradan çok kısa bir süre geçtikten sonra bu sarı çizgiler bazı bölgelerde başta inşaat çalışmaları nedeniyle sökülüyor. İnşaatlar bittiği halde ne hikmetse yerine yenileri yapılmıyor.
Görme engellilerin beyaz bastonlarını sağlıklı kullanmaları için kaldırımlara yapılan sarı takip çizgilerinin plastik malzemeden yapılması, istenmeyen sonuçlar doğuruyor.
Plastikten yapılmış takip çizgileri kısa sürede sökülüp dağıldığı için engelliler için kullanışlı olmuyor. Ayrıca yağmurlu havalarda engellilerin sarı zemin üzerinde yürürken kayarak düşmesi tehlikenin diğer bir boyutunu da gözler önüne seriyor.
Engelliler zaman zaman bu konudaki haklı şikâyetlerini dile getiriyorlar.
Paralar çöpe mi gidiyor?
Bir engelli vatandaş, "Görme engelli vatandaşların kaldırımlarda yürümeleri için pratik bir çözüm buldular. Ama bu standartlara uygun değil. Büyükşehir Belediyesi bu çizgileri sarı plastikten yaparak paraları çöpe attı.
Belediye daha kullanışlı bir çalışma yapsaydı, hem bunlar yerinden sökülemez hem de görme engelliler için daha kullanışlı olurdu. Bu konuda daha uygun bir çalışma bekliyoruz" diye konuştu.
Standartlara uygun değil
Yine diğer bir engelli vatandaş, “Plastik malzemeden yapılmış bu sarı çizgiler TSE standartlarına uygun değil. Bu şeritlerin iklim değişikliğine dayanıklı ve kaygan olmaması gerekiyor. Ben defalarca yağmurlu ve karlı havalarda sarı çizgiden kayarak düştüm. Çizgilerin standartlara uygun ve daha kullanışlı hale getirilmesini istiyoruz" dedi.
Bu sarı çizgilerden normal vatandaşlar bile düşüyor.
Ama ne yazıktır ki bu engelli çizgileri başta inşaatçılar tarafından sökülmekte, hatta bazıları tarafından kaldırılıp atılmakta, inşaat bittiği halde kaldırımlar yenilenmemekte, yenilenenlerde ise sarı çizgiler konmamaktadır.
Ama sıra biten binalarının önünün düzenlenmesine gelince bir heykeltıraş gibi özenen inşaatçılar yaya kaldırımlarının yapımını ise Belediye’ye havale etmektedirler. Belediye ise buna seyirci kalmaktadır.
Engelli vatandaşların hayatında daha büyük bir engel oluşturmamak için bizler de arabamızı kaldırımlara park etmemek başta olmak üzere, ayrıca kaldırımları işgal etmememiz gerekir.
Bu tür davranışlarla onlara yardımcı olmaya çalışmalıyız.
Mantığı doğru yapımı yanlış
Sarı çizgiler görme engellilerin bir yerden bir yere giderken bağımsız hareketini kolaylaştırıyor. Ancak sarı çizgilerin hem malzemesi hem de yerleştirilmesindeki dikkatsizlikler, görme engellilere bir tuzak haline dönüşebiliyor. Bunu yaptıran yerel yönetimlerin, yapım aşamasında titizlikle denetimlerini gerçekleştirmesi gerekiyor.
Bir engelli vatandaş, “Bastonla o yolu takip ederken birden karşınıza beton direk, ağaç, tabela çıkabiliyor. Mantığı doğru ama yapım sırasındaki dikkatsizlikler, tehlikelere yol açabiliyor. Arkadaşlarımızın zaman zaman bu nedenle kafasını levhaya, ağaca, büfeye çarptıklarını duyuyoruz. Kullanılan malzemenin mevsimsel özelliklere uygun olmayışı da var. Biz daha çok plastik olanlardan şikâyetçiyiz. Yağışlı havalarda kaymalara ve dolaysıyla yaralanmalara neden oluyorlar. Bordür taşı olanlar tercih edilmeli” dedi.
Sarı şerit için ‘işgal ihbar’ hattı kurulmalı
Çubuk Belediyesi, ilçedeki sarı şerit işgallerinin ihbar edilebilmesi için 24 saat açık bir telefon hattı kurmalı...
Zabıta Müdürlüğü bünyesinde oluşturulacak telefon hattına özellikle kaldırımlara park eden ve engellilerin sarı şeritleri kullanmasına engel olan araçlar Zabıta Müdürlüğü’nün tespit edeceği bir telefon numarasına bildirebilmeli..
İhbar hattına ayrıca, esnafın yaya geçişini engelleyecek şekilde kaldırıma koyduğu masa ve sandalyeler de ihbar edilebilmeli...
Bu tür durumlar kent estetiği açısından da sıkıntı yaratıyor.
Çünkü vatandaşlar için tahsis edilen kaldırımlar gereksiz yere işgal ediliyor. Vatandaşlar kaldırımlarda rahat yürüyemezken, engelli vatandaşlar için de kaldırımlar hiç kullanamaz hale gelebiliyor. Bu aynı zamanda kazalara dolayısıyla güvenlik sorunlarına da neden olabiliyor.
Unutmayınız ki; Herkes bir engelli adayı...
Hepimiz engelli adayıyız. Bir veya birkaç saniye sonra başımıza neler geleceğini bilmiyoruz. Geçireceğimiz bir kaza sonucu her an engelli olabiliriz. Kendimizi karşımızdaki engelli kardeşlerimizin yerine koyarsak inanıyorum ki daha duyarlı oluruz.
Kaldırımları işgal edenleri Zabıta Müdürlüğü’ne telefona bildirmeleri bir yurttaşlık görevi olmalıdır.
Belediye’nin bir ‘engelli dostu’ olarak engelli vatandaşların hayatlarını kolaylaştırmaya yönelik hizmetlere öncelik verilmesi gerekir.
Bütün Çubukluların kaldırım işgallerine karşı Belediye’ye destek vermeleri gerekir.
Buna paralel olarak kaldırımlarda engellilere uygun hale getirilmesi, özellikle de görme engelliler için trafik lambalarında sesli ikaz sistemine geçilmesi de gerekir.
İlk etapta belediye, kaymakamlık, emniyet, hastane ve okullar arasındaki kaldırımlarımız görme engelli vatandaşlarımız için düzenlenmeli idi. Ama yapılmadı.
Ardından diğer noktalara ulaşım ve konutlara ulaşım olarak çalışmalarımız devam etmeli idi. Ama Bulvar da bile beceremediler. Çünkü buradaki sarı çizgilere bile sahip çıkamadılar. Bulvar üzerindeki kaldırımlardaki plastik sarı çizgiler bile ortadan kalkmaya başladı.
İlçe Belediyesi’nin sarı çizgilerin olduğu yerlerde denetimlerini sıklaştırması ve bu konuda itinalı davranması gerekir.