Oruç; kur’an, sünnet ve icma ile sabittir. Oruç tutmakla kimler mükelleftirler?
Oruc, İslam dininin beş şartından birisidir. Oruc imsak vaktinden, iftar vaktine kadar orucu bozucu şeylerden uzak kalmak anlamını taşır.
Oruc kimlere fazdır?; Müsliman olan,Erginlik çağına gelen,aklı dengesi yerinde,bulunan,yolcu olmayan , Erkek ve kadınlara; oruç tutmaları farz dır.
Her işte niyet önemli olduğu gibi oruç tada niyet önemlidir. Oruca, niyetle başlanılır. Niyet nedir ?. Niyet; “ yapılacak bir işe kalbini bağlamaktır”. Oruca niyet nasıl yapılır?. Oruca niyet şöyle yapılır.”Niyet ettim yârinki orucu tutmaya” denir. Gece sahura kalkmakta niyet sayılır. Ramazan ayında gece sahura kalkamayan bir müsliman, sabah, kuşluk vaktine kadar bir şey yiyip içmemiş ve cinsi harekette bulunmamış ise, o günün, orucuna niyet ederek orucunu tutar.
Niyet edilip, kasten bozulan bir orucun keffareti gerekir. Oruç tutmakla mükellef bir müslümanın, ramazan ayında, orucuna niyet ettikten sonra, çok zaruri bir durum yok iken, hayati bir tehlike olmadan veya başkası tarafından orucu bozmaya mecbur tutulmadan, bozmuş olduğu oruç için, bir gün kaza ve 2ayda, keffaret olmak üzre oruç tutmasıgerekir.
Niyetin geceden itibaren yapılmasını gerektirmeyen oruçlar, hangi oruçlardır?
Farz olarak tutulması gereken, ramazan ayı orucu ile günü belirtilen, vacip ve nafile, oruçlara geceden itibaren niyet yapılabildiği gibi, ikinci günü öğle vaktinden öncesine kadar da niyet, yapılabilir.
İkinci kısım oruçlar geceden niyet etmeyi gerektirir ( gündüzün yapılan niyet sahih olmaz). Bu oruçlar ise; kazaya kalan ramazan ayının orucu, keffaret oruçları,( kefareti savm, kefareti zıhar, kefareti katl gibi) yine zamanı belli olmayan (nezir) adak oruçlarıdır.Bu gruptaki oruçlarda niyetin imsak vaktine kadar yapılması gerekmektedir.
Orucu bozup, bozmayan, kefareti gerektirip gerektirmeyen durumlar nelerdir?.
Oruçlu iken, unutarak yiyip içmek, cinsel ilişkide bulunmak, orucu bozmaz. Oruçlu olan bir kimse, kendi kastı olmaksızın, kusmuş olsa, ağız dolusu bile olsa, orucu bozulmaz. Kendi hareketi ile (boğazına el atarak)istifra etmiş ve buda, ağız dolusu kadar ise, orucu bozulur, ağız dolusundan, az ise orucu bozulmaz. Oruçlunun, cildine yağlı bir madde sürülse, kan aldırsa, koku sürülse, hanımını öpse ve ya hanımına dokunsa (menisi gelmedikçe) orucu bozulmaz. Hanımına dokunmuş olduğunda, menisi gelmiş ise orucunu kaza etmesi gerekir. Bu dokunma işi cinsi harekete kadar gitmiş ise; kaza ve hemde keffareti gerektirir. Gıda maddesi özelliğini taşımayan demir, taş gibi maddelerin yutulmasıyla oruç bozulur. Fakat kefaret gerekmez. Oruçlu olan bir kimse uyurken, cünüp olsa, orucu bozulmaz. Oruçlu olan, bir kimse düşünerek veya bir yere bakarak şehvetle menisi gelmiş olsa da, orucu bozulmaz. Oruçlu, abdest alırken, boğazına su kaçsa, orucu bozulur. Bir gün kaza orucu tutması gerekir. Fakat keffaret gerekmez. Hamile olan bir kadın veya çocuğu emen bir anne, oruç tuttuklarında, kendilerine veya çocuklarına bir zarar gelecek olursa, oruç tutmazlar, bu sürede tutamadıkları oruçlarını ramazandan sonra, kaza ederler. Hasta olan bir kimse oruç tuttuğunda, hastalığı artacak veya hastalığı, geç iyileşecek olursa, oruç tutmaz. Ramazan ayında herhangi bir sebeple orucunu tutamayan bir kimse, ramazan ayından sonra orucunu kaza etmek istediğinde; bu oruçlarını peş peşe tuta bileceği gibi, ayrı, ayrı, günlerde de tutabilir. Ramazanda, kasten bozulan bir oruc için ramazan ayından sonra kesintisiz, orucunu tutar. Ramazan ayı orucundan başka, tutulan oruçlar için, kasten bozulması halinde keffaret orucu gerekmez. Sadece gününe gün olarak oruç tutulur. Kulağa su kaçsa oruç bozulmaz. Dişleri fırçalamak veya misvak kullanmak orucu bozmaz. Oruçlunun banyo yapmasında da, bir sakınca yoktur. Allah’a emanet olunuz.