Şuayip YAMAN

Çubuklu Üretici Halil YAŞAR’ın organize ettiği toplantının konuşmacıları; Üretici Gültekin ŞAHİN ile Tarmedic Yönetim Kurulu Başkanı Murat KOYAK idi.

Toplantıya konuk olarak Çubuk Ziraat Odası Danışmanı Ziraat Mühendisi Nejla TOZLU ve Çubuk İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Cengiz AKBAYRAK idi.

Tanıtım Toplantısı soru-cevap şeklinde devam etti.

Goji Berry Nedir?

Tibet, Nepal ve Himalaya bölgelerinde yetişen, Tibet’te mutluluk meyvesi olarak bilinen diğer adı kurt üzümü olan goji berry, geçmişi iki bin yıl önceye dayanan kırmızı bir meyvedir.

Goji berry çok hızlı büyüyen ve çabuk meyve veren ve çalı şeklinde olan bir meyve ağacıdır. Goji berry meyvesi kırmızı parlak çok lezzetlidir. Goji berry meyvesi dünyanın birçok ülkesinde besin değeri en yüksek meyve olarak bilinir ve tüketilir.

 Goji berry meyvesi bol sulu ve tatlıdır. Sağlığımıza çok faydaları olduğu için meyve tamamıyla tüketilir. Ayrıca goji berry ağacının yapraklarıyla yapılan çayında çok faydaları olduğu bilinir.

Goji berry fidanı nasıl yetiştirilir: Goji berry Sıcak soğuk ortam seçmeden eksi 25 derecede ve artı 42 derecede yetişir. Goji berry fidanı bahçelerde balkonda bir saksı içinde yetiştirilmeye elverişlidir. Goji berry fidanları çok nemli ve yaş yerlerde pek randıman vermez. Fidanlara iyi bir bakım yapıldığı zaman iki sene içinde bereketli meyvelerini verir.  

Goji berry fidanı yetiştirmek için iki yöntem kullanılmaktadır.

• Goji berry bir tohum ekilerek fidanlar elde edilir.
• İkinci yöntem ise çelikleme yöntemiyle elde edilir.
• Goji berry yetiştirilmesi  doku kültürü  yöntemiyle de yapılmaktadır. Bu yöntemi yapmak için uygun alan olması gerekir. 

Tazesi parlak kırmızı renkte ve kurutulduğunda üzüm gibi olan bu meyvenin tadı üzüm-vişne arası biraz tatlı biraz ekşidir. Glisemik indeksi 29 olan goji berry en düşük glisemik indeksli gıdadır.

Goji Berry halk arasında bilinen ismiyle 'kurt üzümü' ülkemizde popüler olmaya başladı.

Goji Berry yarı kazık kök, kökü 30 m. ye kadar gidebiliyor.

Üretici Gültekin ŞAHİN, “Lycium barbarum botanik ismi ile bilinen harika goji bitkisi, Himalaya bölgesine özgü olduğu ve doğal ortamda yetişen Goji birçok diğer Asya topraklarında da bulunur, kırk değişik çeşit batı Çin, Moğolistan ve Tibet’e yayılmıştır.

Goji bitkisini büyütmek kolaydır: Bitkiler, toprağın neredeyse herhangi bir tipinde büyütülebilir. Hafif-kumlu, orta-kuvvetli toprak ve ağır-kil, v.b toprak tiplerinde, çiçek açmaya yönelir.

Goji küçük yumuşak meyve bitkisi, kısmi gölge veya bol güneşi tercih eder; Bol güneşte daha çok Goji meyve üretimiyle sonuçlanacak. Goji bitkisi, seçim yapmaz, yine de sırılsıklam, ıslak koşullarda iyi büyür, bir defa büyümeye başladı mı, göreli olarak kurak yaz günlerini de tol ere edebilir. . Uç noktadaki sıcaklıkta bazı gölgeleme, soldurmayı engellemek için arzu edilirdir.

Goji bitkileri, güneş ışığını sever, -27 ; + 39 C soğuk ve sıcaklığı hoş görebilir. Bu özelliği ile her türlü iklim koşulunda yetişmektedir.

Bir 1000 dönümünde (1000 metrekarede) 200-220 adet fidan dikilir.

Bir dönümünde 9 bin -19 bin lira arasında geliri vardır.

Tüm verime geçtiğinde yaş olarak bir dönümde 2000-2200 kg. kuru olarak 600-800 kg. arasında meyve vermektedir.

Meyvesinin kurusunun 20-35 lira arasında fiyatı vardır. Toptan olarak satın almaktayız.

Ayrıca yaprağında gölgede kurutmak kaydı ile kilosu minimum 10-20 lira etmektedir.

Nanenin kilosu 8 liradır)

Türkiye genelinde 2012’ye kadar tahmini 500-1000 dönüm kadar bahçe yapılmıştır.

Bu meyvenin yaş olarak Avrupa’ya ihracını yapmak için çalışmalarımız sürmektedir.

2013 yılında Türkiye üzerinden Avrupa’ya ihracatın 5 bin ton üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Türkiye de ise 2500 ton satış yapılmıştır.

Goji bitkisinin tohumları, çok küçüktür, domates tohumlarının boyutu kadar. Goji 3 metre uzunluğunda kalın bir çalı görünümü vardır.. Goji bitkisi, çok dayanıklı bitkidir ve genellikle, büyümek için gerekli besinleri çok iyi emzinleyen yetenekli geniş bir kök sistemi vardır. Bu geniş kök sistemi, kuraklığa çok hoşgörülüdür.

2 yaşında olduğu zaman meyveye başlar. Tam verim 4-5 yaşında olan Goji bitkilerinden beklenebilir, 6 aylık genç bitkilerde çiçek ve meyve görülebilir.

Goji bitkisi, kapalı yerde büyütülebilir, eğer yeteri kadar ışık sağlanırsa, her gün en azından 8 saat boyunca direkt güneş ışığını alabilen bir pencere önüne yerleştirilebilir. En iyi sonucu bahçe dış mekânlarda verir yinede başarılı bir şekilde kapalı yerde büyüyebilir.

Goji bitkisini kapalı alanda büyütmeyi seçersen, çiçekleri el ile tozlaştırman gerekecek, Tozlaştırma için basitçe, tek tek çiçeklere dokunarak, polenlerin bir çiçekten, diğer çiçeğe geçmesini sağlaman gerekecek 

En iyi çoğaltma şekli tohumladır, tohumla ebeveynlerinin birebir aynısı bitki elde etmek mümkündür. Sera gibi kapalı alanda, çimlenme, genellikle iyi ve çabuktur, normal olarak, tohumlar serada ocak şubat gibi ekilip erkenden gelişmeleri sağlanır .Olgun meyvelerden alınarak hiçbir işleme tabi tutmadan ekilen tohumlar ,kurutularak depolanan tohumlardan daha erken ve kolay çimlenirler Tohumlar, eyer depolanacaksa serin bir yerde güneş ışığından uzak tutulmalıdır.

Fideler yeteri kadar büyüdüğü zaman, bireysel kaplara alınarak dış ortama alışmaları periyodik olarak sağlanmalıdır. Eğer büyüme, yeterliyse, sonbaharda sürekli konumlarına ekilebilir. Genellikle genç bitkilerin dış ortama dikimleri 1 kış geçtikten sonraki yıl olması daha doğrudur. Çalı gibi büyümeyi cesaretlendirmek için genç bitkilerin uç sürgünleri dışarı bükülmelidir

Çelikle çoğaltma; Temmuz-Ağustos gibi alınan, yarı odunsu çelikler kapalı bir ortamda kolayca köklendirilir. Yarı odunsu çelikler 5 göz ve 10 cm hazırlanır ve torf perlit veya torf kum karışımı harç doldurulmuş 1- 1,5 litrelik üretim kaplarına dikilerek köklenmeye alınır. Temmuz Ağustos. Köklenme yüzdesi

Küçük yumuşak meyveleri biçmek, meyvenin, olgun olduğu zaman erken sonbahara geç yazda toplanır. Göreneksel olarak bambu hasırlarında ince yayılır, ve %50 gölgeli güneş ışığında kurutulur. Çiftçiler, kurutma süreci esnasında elleriyle meyveye dokunmamak için çok dikkatli olmalıdır çünkü bu, neredeyse siyah, arzu edilmeyen bir görünüme sebep olacak.

Üretimi 300-500 dönüme çıkartalım. Sizlerle 10 yıl sözleşme yapalım. 10 yıl süresince ürününüzü bize satın. Sizlere her türlü desteği verelim. 

Bir fidanın maliyeti sizlere 6 TL. Olur.

10 dönüme 2200 fidan dikilir.

Goji Berrry, Türkiye’ye gireli 12 yıl oldu. Biz 9 yıldır bu işi yapıyoruz.

Bazıları çelikten üretiyor. 3-5 kg. Ürün alıyor. Biz holding olma peşinde değiliz. Bu bitkiyi vatandaşlara öğrettikten sonra bu işi bırakacağız. Çünkü çiftçi ve toplum sağlığı bizim için ön planda.

Bir yıllık ağaçla, 3 yaşındaki ağaçtan topladığınız ürün miktarı farklıdır.

Bir yıllık ağaçta 3-5 adet meyve, 3 yıllık ağaçta ise 3 kg. Meyve toplarsınız. Biz vatandaştan bu bitkiyi ekmesini istiyoruz. Bahçeyi siz kuruyorsunuz, biz gelip size fidanın nasıl dikileceğini öğretiyoruz. Bakımlarını ve devamını biz yapıyoruz..

1 kişi günde 3 yaşlı bir ağaçtan 100 Kğ. ürün toplar.

Temmuz’da kar-dolu yağsa Ağustos ayında meyve kendini yeniler, tekrar meyve alınır.

2016 da ağaç başı 8 Kğ. Meyve topladık. Çorumda kar altında meyve yedim. 5-6 yaşında 25 kg. Meyve verir.

Denizli Çivril’de 1 ağaç 25-40 kğ. meyve veriri.

Çelik’te ise 3 yaşındaki bir ağaç 3-8 kğ. ürün verir.”

Gojiberry ağacının budaması hakkında da bilgi veren GÜLTEKİN, “Fidan 1.70’den sonra budanır.  Ağacınızı ideal boyutta tutun, isteğinize göre yaklaşık 1,5-2 metredir. Bu boyun üzerindeki dalları budayabilirsiniz.

(Budama kökten 60 cm. sonra başlıyor.. Budamayı biz gösteriyoruz. Çünkü “bilgi hırsızlığı” var.)

Alt son dallar ile toprak arasında 35-40 cm. kadar mesafe bırakınız. Fos dalları belirleyin (büyüme sezonunda çok hızlı büyürler, çok düz ve pürüzsüz olurlar) ideal canopy yapısını oluşturmuyorsa onları da budayın.

Canopy budama şekillerini inceleyin ve 2 modelden hangisini istiyorsanız ona karar verin. Seçtiğiniz modele göre budama yapın. En önemli budama kuralı bitkinin iç dallarının da güneş almasını sağlamaktır, rüzgârın da dalların içine iyi geçmesi maksimum verim sağlar...

Temmuz’da budama yapılır. Bir ay sonra Ağustos’ta meyve verir. Budama alttan yukarıya doğru yapılır.

Ziraat Mühendislerimiz her bölgede 3-4 ay dolaşıyor. Sizlere yardımcı oluyor.

Goji Berry’de soğuk, küf vurma yoktur.

İlaçlama diğer ağaçlarda olduğu gibi yapılır. Arap sabunu ile bir sıvı karışımı ile börtü-böcek, küf olayını ortadan kaldırıyoruz.”

Goji Berry susuz alanlarda da yetişir. Ama istenen ürün alınmaz. Ama fidanı dikince can suyu istiyor. Kökler tabana inince sulama azalır.

Dikim aralıkları; 1,25-3-3,5 m. aralığıdır.

Siyah Goji Berry antoksidan deposudur.

Goji Berry’nin diğer bir adı da ‘Mutluluk Meyvesi’dir.

Çin’de bir vatandaşın 18 bin ton Goji Berry kurutan fabrikası var.

Goji berry ilçeniz için ideal bir bitki...”

Tarmedic Yönetim Kurulu Başkanı Murat KOYAK, “35-40 yıl Avrupa’da olduğum için memleket hasreti çektim.

Memleketime geldim, Goji Berry ile tanıştım. Önce 20 dönüme Goji Berry ektik.

15 TL. Devlet desteği var. 320 dönüm kendimizin, 800 dönüm devletten 49 yıllığına kiralayacağız. Maliyetli bir iş destekleme gerek.

20 dönüm arazide 20 ton yaş 20 ton kuru Goji berry toplanır.

Goji Berry’nin pazarı ABD ve Avrupa’dır.

BU meyvenin dünya pazarında toptan fiyatı 11 dolardır.  Üreticinin perakende satışı ise 8-11 dolar arasında değişir.  Talep her yıl artar.

Goji berry çeşitleri ve özellikleri hakkında da bilgi veren KOYAK sözlerine şöyle devam etti; “Teorik olarak yüksek sayılardan bahsedilse de ülkemizde yetiştirilen ve üretimi yapılan belli başlı goji berry cinsini 5 gurupta toplamak mümkün. En çok merak edilenlerin başında siyah Goji berry gelmektedir.

1- Barbaryum (Barbaryumun kendi arasında alt kategorileri vardır. Fiziki yapıları değişiklik gösterir.)

Piyasada ençok tutulan türü DAMAYE dir.
 

Özellikleri : Meyvesi tatlı,iri ve etlidir. Ağaç başına yıllık 10-15  kğ. civarında meyve verir.
(Digerlerine göre az) Aroması iyidir, kuruduğu zaman hacminden fazla kayıp olmaz,su miktarı azdır.

Ağacı sert ve gevrek yapılı ve dikenlidir. Hasat sırasında zorluk teşkil eder.
 

Meyvesinin dışında iki adet taç yaprak vardır. Meyve yapısı ovaldir. Sivri uçlu cinsleri olduğu gibi bilye şeklinde olanları da ardır.
 

Yapraklarının rengi biraz griye dönüktür.
 

Kökleri 30 metre derinliğe ulaşır.

2- Chiense Almanya da peyzaj bitkisi olarak geliştirilmiş zayıf dallı sık meyveli bir cinstir.

     Tadı buruk, su oranı fazladır. Kuru yemişlik olarak kullanılmaz.Yaprakları geniştir.

     Meyvesinin dışında ki taç yapraklar 3 veya daha fazladır.
 

     Kökleri kılcal kök yapısına sahiptir. Çok derinlere gitmez yüzeyde kalır.
 

    Yıllık verim miktarı bakımları ve sulaması düzgün yapıldığında 8 kg. Civarındadır.

3- NQ1 Cinsi Bu cins şu ana kadar en yaygın olarak kullanılan ve goji berry ‘i ticari olarak düşünenlerin aradığı türdür. Melezleme yoluyla geliştirilmiş bir cinstir. Hastalıklara karşı dayanımlıdır. Erken verime yatar. Dikenleri azaltılmıştır. Meyveleri orta büyüklükte ve su oranı normaldir.

Verimi ağaç başına 15-20 kg. Civarındadır. Taç yaprakları meyvenin kenarında barbaryumda olduğu gibi iki tanedir.
 

Yaprakları koyu yeşildir.
 

Hızlı büyüme ve gelişme özelliğine sahiptir.
 

Kök yapısı Barbaryum gibidir.

4- Nq7 cinsi Nq1 ile özellikleri benzerlik gösterir. Onun bir üst versiyonudur. NQ1’ e göre %  34 dolayında daha fazla ürün verir.Meyveleri ondan biraz daha büyüktür. Günümüzde kurulan modern goji berry bahçeleri bu cinslerden kurulmaktadır.
 

Hibrit özelliğine sahiptir.

Yaprakları koyu yeşil renktedir.
 

Ülkemize bu cins yeni yeni girmeye başlamıştır.

5- Siyah Goji Berry, Yaprakları daha ince yapıdadır. Adından da anlaşılacağı üzere rengi siyahtır. Meyvelere küçüktür.

Ağaç yapısı olarak diger goji berry cinslerinin genel özelliklerini taşır. Daha çok çay olarak değerlendirilir. Suya mor bir rengi çıkar.”

Taşpınarlı Üretici Hüşeyin ŞAN, “Biz köylüler gözümüzle görmeyince hiçbir şeye inanmayız.”

Üç yıla yakın bir süredir ilçemizde Goji Berry yetiştirmek için çalışmalar başlatan

Çubuklu Üretici Halil YAŞAR, “Goji Berry’nin özellikle Kayseri ve diğer illerdeki yetiştiricileri ile kontak kurdum. Bizzat gidip nasıl yetiştirildiğini yerinde gördüm.

İlçeye gelerek ekimini yaptım.

Şayet Çubuk’ta Goji berry üretimi yapmayı düşünürseniz; üretilecek ürünün bakımını, budamasını, fidanın üstünün aralığının kaplanmasını üslenmeye hazırım. Alım yerini birlikte kuracağız.  Bahçeyi kurup dayanışma sağlayacağız. 3-5 sene sonra bir vişne ve elma bahçesi gibi olacak.”

Çubuk İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Cengiz AKBAYRAK, “İlçemizde yapılacak çalışmalar konusunda destek sözü veriyorum.

Çalışmalara engel olan vatandaşlar oldu. Projeye sıcak bakmadılar. İlçede klasik bir tarım alışkanlığı var. Maalesef coğrafi tarım alanı az.

Goji berry meyvesinin aroması farklı, kirazın, vişnenin farklı.

Goji berry’nin pazar sıkıntısı var. Bir üründen ne kazanmıştır?

Bu bitkinin Çubuk’ta yaygınlaşması taraftarıyım.

Amaç vatandaşa hizmet; Eğitim çalışması yapıyoruz. Goji Berry eğitimi de veririz.

Bu konuda vatandaşın ilgisini artırmamız lazım. Biz Tarım Bakanlığı olarak yaygınlaştırma taraftarıyız.”

Goji Berry Neden Değerli?

Sağlık açısından faydalı olmasının en önemli nedeni yüksek oranda; beta-karoten, demir, C, B1, B6, B2 vitamini, protein, 18 amino asit, kalsiyum, fosfor, selenyum, çinko, bakır gibi önemli 21 mineral bulundurmasıdır.

%21 gibi yüksek lif içeriğine sahip olan goji berry portakalda bulunan C vitaminine oranla daha yüksek miktarda C vitamini içerdiğinden çok etkili antioksidanlar arasında gösterilir.

Goji Berry’nin  faydaları nelerdir.

Eksi 37 dereceye kadar dayanabilen bu bitkinin faydaları saymakla bitmiyor.

X

Kilo vermek isteyenlerin sıklıkla başvurduğu alternatif tıp ve doğal ürünler arasına ismini ekleyen Goji Berry, popülerliğini sürdürmeye devam ediyor. Özellikle zayıflamak isteyen kadınların tercih etmeye başladığı doğal bir ürün olan Goji Berry ya da Türkiye'de bilinen adıyla Kurt Üzümü, faydalarıyla kendisinden söz ettiriyor. İşte sizler için derlediğimiz Goji Berry meyvesinin faydaları.

Kilo vermek, zayıflamak isteyenlerin bolca konuştuğu son zamanların popüler meyvesi olan Goji Berry gündemi meşgul etmeye devam ediyor. Peki Goji Berry nedir? Goji Berry'nin fayfaları nelerdir? İşte detaylar...

Elinize Yapışması gerekiyor...

Gerçek Goji berry ürünü yendiğinde ağza kivi, muz ve kiraz tadı gelir.

Fakat özü alınmış bir meyvede ise acı bir tat oluyor. Kuruluğu çekirdeksiz kuru üzüm kıvamında olmalı, elinize biraz yapışması gerekiyor. Rengi de kan kırmızısı olması gerekiyor ve çiğnediğiniz zaman ağzınıza çekirdek gelmeli."

Goji Berry Neden Değerli?

Sağlık açısından faydalı olmasının en önemli nedeni yüksek oranda; beta-karoten, demir, C, B1, B6, B2 vitamini, protein, 18 amino asit, kalsiyum, fosfor, selenyum, çinko, bakır gibi önemli 21 mineral bulundurmasıdır. %21 gibi yüksek lif içeriğine sahip olan goji berry portakalda bulunan C vitaminine oranla daha yüksek miktarda C vitamini içerdiğinden çok etkili antioksidanlar arasında gösterilir.

Kullanım Alanları Nelerdir ve Nasıl Kullanılır?

Genelde kurutularak ya da suyu sıkılmış olarak kullanılan Goji berry taze meyve şeklinde de tüketilebilir. Amerika ve Avrupa ülkelerinde goji suyu, Çin’de çay, çorba ve özellikle pirinç yemeklerinin yapımında taze yada kurutulmuş olarak yaygın bir şekilde kullanılır. Ancak bu besininin ülkemizde taze meyvesini veya taze sıkılmış suyunu bulmak pek mümkün değil bu yüzden sadece kurutulmuş olarak tüketebiliyoruz.

Taze Goji berry’nin yapraklarından çay, saplarından yağ elde edilebildiği gibi kurutulmuş olanından ise çorba, salata ve müsli de yapılabilir.

Günde Ne Kadar Tüketilmeli?

Kurutulmuş Goji berry meyvelerini günde ortalama bir avuç yiyerek tüketebilirsiniz. Yetişkin insanlarda bu oran yaklaşık 20-30 grama denk gelir.

Goji berry’nin faydalarından tam olarak yararlanmak istiyorsanız her gün düzenli bir şekilde yaklaşık olarak 50 gram tüketmeniz gerekir.

Goji Berry’nin faydaları:

1. Ömrünüzü uzatın

2. Enerjinizi ve dayanıklılığınızı arttırın

3. Genç hissedin, genç görünün

4. Kan basıncınızı düşürür

5. Kanserden korur

6. Sağlıklı kolesterol seviyelerine ulaşın

7. Kan şekerini dengeler

8. Cinsel gücü ve fonksiyonu arttırır

9. Kilo verin

10. Baş ağrısı ve sersemlik hissinden kurtulun

11. Daha iyi bir uyku

12. Görüşünüzü iyileştirir

13. Kalbinizi güçlendirir

14. Yağların (Lipid) peroksidasyonunu engeller

15. Hastalıklara karşı direncinizi arttırır

16. Bağışıklık (immün) yanıtını arttırır

17. Kanserle savaş

18. Değerli DNA’nızı korur

19. Tümör büyümesini durdurur

20. Kemoterapi ve radyasyonun olumsuz etkilerini hafifletir

21. Güçlü kan değerleri sağlar

22. Lenfosit sayınızı arttırır

23. Enflamasyon ve artirite (eklem iltahabı) karşı savaşır

24. Karaciğerinizi destekler

25. Menapozal semptomları tedavi eder

26. Sabah sıkıntılarını (bulantı-kusmaları) önler

27.  Doğurganlığı arttırır

28. Kaslarınızı ve kemiklerinizi güçlendirir

29. Böbrek sağlığını korur

30. Hafızanızı güçlendirir

31. Kronik kuru öksürüğün giderilmesine yardımcıdır

32. Anksiyete ve stresi hafifletir

33. Maneviyatınızı aydınlatır

34. Sindirimi kolaylaştırır

35. Diş sağlığı

36. Fibromiyalji