Her hayır işte Allah’ıanmaya besmele denmektedir.Besmele, Allah’ıanmak ve hatırlamaktır. Besmele, Allah’a güvenmektir. Besmele; Allahtan yardım istemek ve Allah’ a teslim olmaktır. Besmele; Allah’ın korumasıve esirgemesine, rahmetine, talip olmaktır. Besmeleme; her müsliman’ın hedefi olmalıdır. Besmele’ her hayır ve meşru olan işlerde söylenmelidir. Besmele; Evinden çıkarken, arabaya binerken, işyerinin kapısını açarken, yiyip içerken… Çekilmelidir. Besmele; Müslüman’ın, Allahtan uzak olmadığınıve her zaman Allah ile beraber olduğunu düşünüp söylemektir.
Allah (c.c) bu ismi kendisi koymuştur. Hiç bir isim “Allah” isminin yerini tutamayacağı. ElmalılıHamdi yazır merhum, kur’an dili tefsirinin 1.cild 25. sayfasında “Allah” ismi Tanrıadıile terceme edilemez” demektedir.
Besmelenin genişolarak söylenişi ise “Bismillahirrahmanırrahim” denir! Bu lafzın anlamı; “Esirgeyen, (rahmeti sonsuz olan ve) bağışlayan Allah’ın adıyla başlarım” demektir.
Kur’an-ıkerim Hadid süresi ayet 4“...Nerede olsanız, O,(Allah)sizinle beraberdir. Allah yaptıklarınızıgörür.”buyrulmaktadır.
Besmele, kur’an-ıkerimde, tövbe süresi hariç her sürenin başında yer almaktadır. Besmele, Nemil süresinde de ayrıca iki defa geçmektedir.
Allah’ı varlık âlemindeki tecelli yatına bakarak aklen bulmak ve bilmek zorundayız. Esere bakıp, bu eseri kim meydana getirmiştir denir. Eserde, müessir aranır. Örnek; minareyi görünce, burada bir cami olduğu anlaşılır. Minare caminin olduğunun, alametidir. Camide görülünce, bu cami’i yapan bir ustasının olduğu düşünülür. Karda bir tavşan izi görülse, buradan tavşan geçmiştir denilir. Bunlar bize neyi gösteriyor. Hiç bir şey-in kendi kendine var olmadığını, her şey’in bir yapıcısı, ustasıolduğunu hatırlatıyor. Ay, güneş, Gezegenler, Denizler, Deryalar, Denizde ve karadaki sayısız, yaratıklar, bunların dogmalarıyaşamalarıve ölümleri bir yaratıcının, var olduğunu ve bu yaratılanlar, bir yaratıcının eseri olduğunu göstermezmi? Bu nedenlerle yaratıcımızı, bilmek ve “Bismillah” diyerek anmak zorundayız.
Beşere, Peygamber haberi ulaşmasa, din adına hiçbir şey duy masada, kendi başına yaşasa bile, bu insan, aklıile Allah-ı’bulmak ve bilmek zorundadır.İbrahim (a.s)’ın aklı ile Allah’ı bulduğu ve iman ettiği enam süresi 74–79. ayetlerinde açıklanmaktadır.
Besmelede üç bölüm olduğu görülmektedir. Birinci bölümde Lafza-ıCelal, yani Allahın ismini ve Allah’ıakıl yoluyla idrak etmeyi inceledik. İkinci bölümde ise, Rahman isminin anlamınıaçıklayalım.
“Rahman” Allah’ın isimlerindendir. “Rahman” isminin anlamı, dünyada kendisine inanan, inanmayan, itaat eden ve itaatetmeyen, bütün kullarından, nimetlerini esirgemeyen, güneşini doğduran, yağmurunu yağdıran, ektiğini, diktiğin bitiren, Lütuf ve ihsanında fark gözetmeyen demektir.
Üçüncü olarak ta, Besmeledeki “Errahim”’in anlamınedir? Allah’ın isimlerinden biriside “Errahim” dir. Bu isminde de acımak ve merhametten bahseder. Bu acıma Allah’ın kullarından, kendisine inanan ve ubudiyet, kulluk görevlerini yerine getirenlere, ahirette merhamet edip, cennetiyle, mükâfatlandıracaktır. Dünyada iken, Allah’a isyan eden kullarınıda, ahiret âleminde adaletiyle muamele edecek ve ası, günahkâr, kullarını dacezaya çarptıracaktır. Anlamınıtaşımaktadır.
Her helal ve meşru işin başında Müslümanlarınbesmele çekmeleri gerekir. Besmele çekmek demek, Allah’ıanmak ve biz insanlara verdiği sayısız nimetlerinden dolayıyaratanımıza şükretmek, demektir. Varlık âleminin, en şerefli varlığıolarak yaratılan, insandır. Sayısız nimetleriyle bizleri donatanda O, yüce rabbimizdir. Besmelede sevgi vardır, merhamet vardır. Sevginin kaynağıAllahtan gelmektedir.
Yemeği yerken, suyu içerken üç şey hatırlanmalıdır. Zikir, fikir ve şükürdür.1. Zikir; Bismillah demek.2.Fikir; nimet’in değerini ve bize verdgiidiği faydaları düşünmektir.3.Sonunda nimete şükr etmektir. Nimete şükredilirse nimetin artacağı; İbrahim süresi 7. ayetinde “Eğer şükrederseniz, elbette (nimetimi)artıracağım” buyurmaktadır.
. Peygamber efendimiz (s.a.v) bu doğrultuda bir hadislerinde “Her hangi bir işki,besmele çekilerek, başlanılmazsa sonuçsuz kalır” buyrulmaktadır. Merhum Süleyman Çelebide, Mevlitte “Allah adın zikredelim evvela, vacip oldur cümle işte her kula” demiştir.Allah’a emanet olunuz.
(1)
”(Feyzül kadir 5/13.)