ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ (1)

NEVZAT LALELİ

                                        

Güncel olaylar yazı serisi                                                 

Yazılarımda “uydurma gündemleri” ele almayı pek uygun bulmam. Onun yerine “okuyucularıma nasıl faydalı olurum” sorusuna cevap vermeye çalışırım. Ancak bu sefer ortaya çıkan gündem hakkında, okuyucularımın da bilgisi olması gerektiğine inandığım için “Anayasa değişikliği” konusunu işlemeye karar verdim.

Önce Anayasa’nın bir millet üzerinde ki tesirini inceleyelim.

Anayasa (eski adıyla Kanuni esasi) milletle devlet arasında bir sözleşme niteliği taşımaktadır. Yasama (TBMM) tarafından çıkarılacak bütün kanunların esası olan Anayasa nasıl şekillenirse daha sonra ona bağlı çıkacak olan yasalar da onun şeklini alacaklardır.

Anayasa mahkemesinin görevi, çıkarılan kanunların Anayasaya uygunluğunu kontrol etmek ve eğer meclisten çıkartılan kanunlar Anayasaya uygunsa yapılan müracaatı reddetmek, eğer uygun değilse kanunun iptali yoluna gidilmektir.

Devlet ise milletin kendini idare etmesini istediği insanların başta hükümet olmak üzere organize olması, bu insanların belli sorumluluklar yüklenmesi ve belli yetkilere sahip olmalarının adıdır.

Ancak devlet bu tanımıyla bile büyük bir güce sahip bulunmaktadır. Örneğin milletin bir ferdi, gücü 2,5 voltluk bir pil cereyanı olarak tanımlanırken, devletin gücü 250 KVA’ya sahip bir yüksek gerilim hattının gücüne benzetebiliriz.

Atalarımız, devleti bir deveye benzeterek, insanla devenin tekmeleme oyununu oynaması halini düşünerek “Deveyle, tekme oynanmaz” diyerek tanımlamışlardır.

ANAYASA KAVRAMININ YERİ

İstediği kanunları çıkarabilen, polis ve jandarma gücünü gerekirse bütün askeri birlikleri de kullanabilen, mahkemeleri, ceza evleri, eğitim ve öğretimde bütün okulları, millete yön verebilecek televizyon ve gazeteleri, paraya yön verecek finans kurumlarını ve bankaları daha birçok kurum ve kurumları kullanabilen bir güçle bütün saydığımız kurumlar karşısında aciz durumda bulunan bir insanı birbiri ile adilane bir şekilde kaynaştırmanın adıdır, Anayasa.

Anayasalar, güçlü olan devlete karşı vatandaşın haklarını korumak maksadıyla yapılırlar. Yoksa devleti vatandaştan korumak üzere bir anayasa yapılamaz. Vatandaşın gücü nedir ki de devlete zarar verebilsin, diye yaklaşılır konuya…

O, çok imrendiğimiz Batı ülkeleri Anayasaları bu mantıkla hazırlanmış ve bu mantıkla yürürlüğe girmişlerdir. Batılı Anayasaların hazırlanması esnasında ki düşünce tarzı, “Aman, Devlet fil’i vatandaş karıncasını ezmesin” şeklindedir.

Bizde ise bu mantık tamamen ters çalışmakta jakoben (tepeden inmeci) ve baskıcı bir anlayış her zaman Anayasaların hazırlanmasında hep önde olmuştur. Bizim Anayasaları hazırlatanlar ve Anayasa hazırlayanlar hep, “Aman, vatandaş karıncası, devlet filine zarar vermesin” diye düşünerek hazırlamışlardır.

Ne kadar övülürse övülsün, ne kadar güzel denirse densin baştan beri hazırlana Anayasalar hep bu mantıkla hazırlanmışlardır. Onun içindir ki yürürlükte ki Anayasaların ilgili hükümleri esas alınarak ülkemizde normal mahkemelerin yanı sıra bir “İstiklal mahkemeleri” kurulabilmekte, onun içindir ki “DGM – Devlet Güvenlik Mahkemeleri” uzun zaman sonra kapatılabilmektedir.

ÖNCELİKLİ DEĞİŞMESİ GEREKENLER

Şimdi sormamız gereken şudur. Anayasalar temel (esas) kanunlardır. Diğer yasalar gibi ikide bir değiştirilemezler, değiştirilmemelidir. 1924 Anayasası yürürlükteyken neden 1961 Anayasası yapılmış ve eski Anayasa lağvedilirken (kaldırılırken) niçin yeni Anayasa yürürlüğe konmuştur?

Peki, 1961 Anayasası yürürlükteyken neden o lağvedilerek yerine 1982 Anayasası konmuştur. Kim veya kimler Anayasaları birere yaz – boz tahtasına çevirmişlerdir? Buna niçin lüzum hissetmişlerdir? Şimdi yine bir Anayasa değişikliği ile karşı karşıyayken neden 1982 Anayasası değiştirilmeye çalışılmaktadır?

Düşünce tarzımızı bir kademe daha ilerleterek yeni Anayasa değişikliği yapmak isteyenlere yani mecliste sandalyesi en fazla olan, hükümeti elinde bulunduran ve Anayasayı değiştirmek isteyen AKP’ye de şu önemli soruları sormak istiyorum.

“Anayasa değişikliği” talebiyle ortaya çıktığınıza göre, hazırladığınız ve değiştirmek istediğiniz Anayasa da düşünce tarzınız, yani Anayasanın ruhunu da değişecek midir? Yani sizin hazırladığınız Anayasa taslağında; “fil mi korunacak, yoksa karınca mı?”

Hepimiz de biliyoruz ki AKP’li arkadaşlarımız, Anayasanın sadece birkaç maddesini değiştirmek istemekte ama tümünü değiştirmeye talip olmadıklarından bu soruma olumlu cevap alamamaktayım.

Anayasa değişikliğinde 18 madde bulunmakta bunlarında başında “Başkanlık sistemi” getirilmek istenmektedir. Ama nasıl bir başkan? Sultan Fatih gibi bir başkan (Kadı Hızır’ın huzurunda ayakta hesap veren) mı yoksa Saddam gibi bir başkan mı? Birisi tuttuğu yol ile cihan sultanı oldu, diğeri ABD’nin emrinde gah İran’a saldırdı, gah Küveyt’e girdi. Sonunda da hem kendisini ve hem de milletini felakete sürükledi.