En huzurlu, mutlu ve rahat olduğumuz ortam aile ortamımızdır. Çünkü aile bireyleri kan bağıyla birbirlerine bağlıdır. Fıtri olarak aralarında bir sevgi bağı vardır. Dolayısıyla birbirlerine karşı saygı ve itaat görevlerini kendiliğinden ifa ederler. Sevgi bağı, aile içinde keder ve sevinçlerin paylaşıldığı ahenkli bir beraberlik oluşturur.
Aile toplumun temelidir. Maddi ve manevi alanda güçlü bir toplum çalışkan, terbiyeli ve iyi eğitilmiş bireylerden oluşan ailelerden meydana gelir. Bir binanın temeli sağlam, kullanılan malzeme de kaliteli olursa bina dayanıklı olur ve sarsılmaz. Aile de böyledir.
Kur"an"a göre geniş anlamda bütün mü"minler aile mefhumu içine girmekle beraber, bu yazımızda dar anlamda anne-baba, çocuklar ve akraba dan meydana gelen aile den söz edecek ve aile içi görevlerimiz üzerinde duracağız.
Kur"an"da akrabaya maddi yardım dan ve onlara iyilik yapmak ve güzel davranmaktan (ihsan) sözedilir:
Allah"a ibadet edin ve O"na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara (köle, cariye, hizmetçi ve benzerlerine) iyi davranın; Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez. (Nisa 36)
Kur"an"da aileyi koruma ile ilgili emirler olduğu gibi aile içi işbölümü ve görev dağılımıyla ilgili emir ve tavsıyeler de vardır. Küçük bir toplum olan ailede işlerin düzenli
gitmesi için bir hiyerarşi/düzen nin olması tabiidir. İlgili ayet şöyledir:
Allah"în insanlardan bir kısmını diğerlerine üstün kılması sebebiyle ve mallarından harcama yaptıkları için erkekler kadınların yöneticisi ve koruyucusudur. Onun için saliha kadınlar itaatkardır. Allah"ın kendilerini korumasına karşılık gizliyi (kimse görmese de namuslarını) koruyucudurlar. (Nisa 34)
Ailede mutluluk prensiplerini biz dinimizden öğreniyoruz. Dinimizin bize öğrettiği saadet prensiplerini iki başlık altında toplayabiliriz:
1. Sevgi, merhamet ve itaat: Sevgi ve acıma duygusu Allah Teala"nın içimize yerleştirdiği fıtri duygulardır. Allah"ın emri olduğu için biz yaratılanları sever ve onlara şefkat gösteririz. Yaratılanlar içerisinde sevgi ve merhamete en layık olanlar anne, baba eş ve çocuklarımızdır.
a) Anne-baba
:Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine of bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle. (İsra 23)
b) Eşler
Ailede huzur ve mutluluğun sağlanması, ailenin korunması ve sağlıklı biçimde devamı için şarttır. Bu mutluluğun sağlanmasında eşler belirleyici rol oynar.
Ailede huzur ve mutluluk için karşılıklı anlayış, sevgi ve hoşgörü, bugün önemli bir salih amel/ibadet hükmündedir. Müslüman erkeklerin eşlerine günlük maddi ihtiyaçları konusunda daha cömert ,manevi/ruhi (dost ve akraba ziyareti; din eğitimi) ihtiyaçları konusunda ise daha anlayışlı ve yardımcı olmaları gerekir. Müslüman hanımların da eşlerine daha sevecen ve yumuşak davranmaları onların bazı kusurlarını örtmeleri mutluluğa katkı sağlar. Yüce Allah mutluluğu sağlayacak sevgi ve acıma duygusunu eşler arasına yerleştirmiştir:
Kaynaşmanız için size kendi (cinsi)nizden eşler yaratıp aranızda sevgi ve merhamet peyda etmesi de O"nun (varlığının) delillerindendir. Doğrusu bunda, iyi düşünen bir kavim için ibretler vardır. (Rum 21)
c) Çocuklar
(Ve o kullar) Rabbimiz! Bize gözümüzü aydınlatacak eşler ve zürriyetler bağışla ve bizi takva sahiplerine önder kıl! derler.
Servet ve oğullar, dünya hayatının süsüdür; ölümsüz olan iyi işler ise Rabbinin nezdinde hem sevapça daha hayırlı, hem de ümit bağlamaya daha layıktır. (Kehf 46)
2. Ailenin Helal Rızıkla Geçimi ve Maddi-Manevi Tehlikelere Karşı Korunması :
Kur"an-ı Kerim"de aileyi korumak açık ve kesin bir emirle mü"minlere bildirilmiştir:
Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun. Onun
başında, acımasız, güçlü, Allah"ın kendilerine buyurduğuna karşı gelmeyen ve emredildiklerini yapan melekler vardır. (Tahrim 6)
İslam"da aile terbiyesi önemli bir konudur. Aile terbiyesiyle kastedilen İslam Terbiyesi dir. Yani çocukları Allah"ın emirlerini yerine getirecek, yasaklarından kaçınacak bir bilinç ve duyarlıkta yetiştirmek anne-babanın görevidir. Bu bilinç ve duyarlılığı çocuklarımıza nasıl vereceğimiz konusu çok yönlü çalışma ve çabayı gerektirmektedir.
Aile terbiyesi ile ilgili temel emir Namaz eğitimi dir:
Ailene namazı emret; kendin de ona sabırla devam et. Senden rızık istemiyoruz; (aksine) biz seni rızıklandırıyoruz. Güzel sonuç takva iledir. (Taha 132)
Aileyi helal kazançla ve maruf ölçülere göre geçindirmek, onları her türlü maddi/ manevi tehlikeye karşı kendilerini koruyabilecek bir şekilde eğitmek, din ve ahlak bilgilerini zamanında ve yeterince öğretmek, ebeveynin çocuklarına karşı belli başlı görevidir.