Açlık nedeniyle oluşan baş ağrılarını orucu bozmadan gidermek de mümkün. İşte size ilaç almadan ağrı giderme yöntemleri

başladı. Oruç saatlerinin uzaması ve buna bağlı olarak aç ve susuz kalma süresinin artması insan vücudunda bir takım ağrıların oluşmasına da sebep oluyor. Özellikle de gün boyunca çalışmak zorunda kalanlarda... Ancak çok şiddetli bir ağrıyla karşılaşmadığınız sürece orucunuzu bozmadan bu ağrıları gidermek mümkün. Anadolu Sağlık Merkezi"nden Algoloji Uzmanı Prof.Dr. Ayşen Yücel, orucun vücutta yol açtığı ağrıları ve çözüm önerilerini anlattı.

Oruç tutmak ne tür ağrılara neden olabilir?

Oruç tutmak çok çeşitli ağrılara neden olabilir. Bunların başında beslenme düzeninin değişmesi ve çok uzun süre aç kalınması nedeniyle oluşan, mide-barsak sisteminden kaynaklanan ağrıları sayabiliriz. Gene oruca bağlı olarak, kan basıncı oynamalarına bağlı bir takım sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durumun da baş ağrısı olarak karşımıza çıktığını görebiliriz. Veya diğer bir örnek de, bazı hastalarda, ani kan şekeri düşmesine bağlı olarak çok şiddetli baş ağrısı gelişebilir.

Kronik ağrısı olan kişilerde de oruç tutmak bu ağrıyı tetikleyebilir. Örneğin migren, buna verilecek en güzel örnek. Açlık, migrenin birçok türünü tetiklemektedir. Dolayısıyla bir migren hastası oruç sırasında ciddi migren ataklarıyla karşılaşabilir. Oruç sırasında rastlanan bir diğer ağrı da gerilim baş ağrısı. Her ne kadar gerilim baş ağrısı farklı faktörlerle oluşsa da oruç sırasında ; özellikle geceleri sahur nedeniyle uyku düzeninin bozulması nedeniyle oluşan uykusuzluğun yarattığı stres, açlığın da eklenmesiyle kişilerde gerilim baş ağrısına yol açabilir. Oruç sırasında meydana gelebilen bir başka ağrı da, ciddi anlamda kafeinli içeceklere bağımlılığı olan kişilerde rastlanan baş ağrılarıdır. Normalde baş ağrısı çekmeyen bu kişilerin, oruç nedeniyle kafeinli içeceklerin birden kesilmesi nedeniyle baş ağrısı çektiklerini biliyoruz.

Oruç sırasında meydana gelen hangi ağrıları ciddiye alıp oruç bozmak gerekir?

Eğer daha önce hiç böyle bir ağrıyla karşılaşmadıysak, yani akut ağrı dediğimiz, ani başlayan ve vücutta meydana gelen herhangi bir bozukluğun habercisi olan bir ağrı varsa bunu ciddiye almak gerekir. Örneğin hastanın hiç mide ya da karın ağrısı yokken oruçluyken çok şiddetli bir karın ağrısı başladıysa veya barsak düzeninde bozuklukla birlikte şiddetli bir karın ağrısı, beraberinde kusma gibi belirtiler varsa tabii ki bunu ciddiye almak gerekir. Ama kronik ağrılı bir hasta, migren hastası gibi, zaten bu atağı herkesten daha iyi tanıyacaktır.

Hem oruç tutmak hem de bu ağrılardan korunmak mümkün mü?

Bir kısmı için mümkün. Örneğin, kişide herhangi bir mide-barsak şikayeti varsa oruç tutmaya başlamadan önce mutlaka bir gastroentrologa danışarak böyle bir sürece girilip girilemeyeceğinin sorulması lazım. Ama migren benzeri ağrısı olan hastalardan bazıları, koruyucu tedaviyi sürdürmek kaydıyla oruç tutabilir. Örneğin, ayda 2-3 migren atağı olan bir hasta, atak gelmesin diye koruyucu tedavi alıyorsa, ilaç alım saatini ramazana göre düzenleyip, kriz sayısı da az olduğu için orucunu sürdürebilir. Ancak yine migren hastaları için uyarıda bulunmamız lazım çünkü açlık, yüzde 100 migren ataklarını tetikleyen bir durumdur.

Sık atağı olanlar ve çok şiddetli atak geçiren hastalar atağın geleceğini hissederler ve önceden ilaçlarını alırlar. Ancak oruç sırasında bu şansı bulamayacakları için bu kişilerin çok şiddetli atak geçirme olasılığı vardır. Bu durum, kişiden kişiye farklılık gösterdiği için mutlaka kişi kendini test etmelidir. Ama eğer yapamıyor ve şiddetli ağrıyla karşılaşıyorsa oruç tutmak konusunda ısrarcı olmamalıdır. Diğer yandan şöyle bir bakış açısı da var; oruç, insanda bir manevi rahatlama ve huzur yarattığı için gerilim tipi baş ağrılarında azalmaya neden olabilir. Gerçekten de kişi, kendini daha rahat ve huzurlu hissettiği için ve dolayısıyla gerilimi azaldığı için oruç sırasında gerilim ağrılarında bir azalma meydana gelebilir. Ancak bu kişiden kişiye değişir.

Şartları uygun olan, uyku düzeni bozulsa bile yeterli saat uyuyabilecek olan, ilaçlarını düzgün bir şekilde ve oruca uygun bir şekilde kullanabilecek olan kişiler oruçlarını tutabilirler. Ama şiddetli ağrıyla karşılaşan kişiler bunu ciddiye alıp eğer devam edemiyorsa oruç tutmakta ısrar etmemelidirler. Çünkü oruç, ağrılı hastalarda dengeyi çok ciddi bozabilir.

Oruç bozulmadan ağrı geçirilebilir mi?

Eğer hafif ve orta şiddette bir ağrıysa kişi nefes ya da gevşeme egzersizleriyle bu ağrıyı geçirebilir. Ama ağrıyı çeken kişinin bu egzersizleri nasıl uygulayacağını bilmesi gerekir. Fakat ağrı orta şiddetten fazlaysa, bu egzersizlerin faydası olsa bile tam olarak ağrıyı geçiremeyebilir.

Bunun yöntemleri nelerdir?

Özellikle gerilim ağrılarında nefes ve gevşeme egzersizlerinin yanı sıra dikkati dağıtma egzersizleri uygulanabilir. Dikkati dağıtma egzersizleri; başka bir şeyle uğraşma, müzik dinleme veya kişinin kendisini rahatlattığını önceden bildiği herhangi bir şeyle uğraşması şeklinde gerçekleştirilir. Ayrıca imkan varsa, loş ve sessiz bir ortamda uzanma, temiz havaya çıkma gibi bir takım tedbirler de ağrının azalmasını sağlayabilir. Nefes egzersizleri tıpkı doğum sancıları sırasında uygulandığı gibi yapılabilir. İnsanın vücudunu zihni ile yönlendirerek kontrol altına almasını sağlayan birçok yöntemden biridir. Ağrıyı kendi kendinize kontrol etmeye çalışırken bir yandan da vücudun iyi oksijen almasını sağlayarak, dokulara daha fazla oksijen göndererek ağrıyı azaltma üzerine yapılan egzersizler ağrı kontrolünde çok yararlı olmaktadır. Aynı şekilde gerilim ağrılarında, özellikle de kas kökenli gerilim ağrılarında çok sık kullanılan insanın kendi kendine kaslarını gevşettiği gevşeme egzersizleri de çok yararlıdır. Ve bu egzersizlerin sessiz, sakin bir ortamda, mümkünse sevilen bir müzik eşliğinde yapılması çok faydalı olur. Ama her ikisi için de kişiye önceden bir uzman tarafından bu konuda eğitim verilmiş olması gerekir.


Oruç sırasında başı ağrıyan kişilere ne yapmalarını tavsiye edersiniz?

Eğer kişide ataklar şeklinde gelen bir ağrı varsa ancak atak sıklığı ayda 1-2"den fazla değilse ve ilaç dışı yöntemlerle de ataklarını geçirebiliyorsa, sahur ve iftar öğünlerini düzgün takip etmek kaydıyla bu kişiler oruç tutabilirler. Yalnız bu dönemde fazla miktarda kafeinli ürünleri tüketmemeleri gerekir. Çünkü ani kafein eksikliğiyle birlikte ek bir baş ağrısı meydana gelebilir. Eğer kişi düzgün bir ilaç tedavisi almak zorunda ise ve bu tedavi sahur ve iftar saatlerine uydurulamayan bir tedavi ise oruç tutmakta ısrar etmemesi gerekir. Bunun dışında, kronik ağrısı ve herhangi bir sağlık sorunu olmayan kişilerde oruç sırasında şiddetli bir ağrı görülüyorsa bu kişinin hemen bir doktora başvurması gerekir..

Ofiste pratik çözümler:

Eğer iş gününde oruç tutuyorsanız ve başınız ağrımaya başladıysa aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:

• Açık havaya çıkıp yürüyüş yapın ve derin derin nefes alın.
• Bulunduğunuz ortamda mümkünse kapınızı kapatıp ışığı azaltarak yarım saat kadar uyuyun.
• Eğer nasıl yapılacağını biliyorsanız hemen kas gevşetici egzersizleri ya da nefes egzersizlerini uygulayın.
• Çalışıyorsanız iftar ve sahura biraz daha DİKKAT etmelisiniz