KAYNAK SULARI TULAREMİ’YE NEDEN OLUYOR

   Şuayip YAMAN

Tularemi, fare başta olmak üzere hayvanlardan bulaşan mikrobik bir hastalıktır. Tedavisi olan bir hastalıktır. Ülkemizde Tularemi genel olarak boğaz ağrısı ve boyunda şişlikle başlar.

Tularemi tipik bir Kış hastalığı olmasına rağmen Yaz aylarında da görülebiliyor. Nedeni ise arıtılmadan ve kaynatılmadan kullanılan kaynak suları..Kaynak sularına da ilçemiz köy ve mahallelerinde fazlasıyla rastlamak mümkündür. 

Boğaz ağrısı ve boyunda şişlik olan birtakım vatandaşlar da Tularemi’yi, halk arasında “Köstü” olarak bilinen hastalıkla karıştırmakta, tedavi şekli olarak da hocalara gidip ya yazdırmakta veya sığattırmaktadırlar. Bu kesinlikle yanlış bir tedavi biçimidir. Bu tür şikâyeti olanların kesinlikle en yakın bir sağlık kurumuna gitmeleri gerekmektedir.  

Yaban Tavşanı, Kene Ateşi veya Avcı Hastalığı olarak da bilinen Tularemi Hastalığı son yıllarda ilçemizde de görülmeye başladı. Şimdiye kadar çevre köy ve mahallelerden yaklaşık 300’e yakın Tularemi vakasına rastlandı. Bu vakaların bir kısmına Halil Şıvgın Çubuk Devlet Hastanesi’nde, bir kısmına da Ankara’daki hastanelerde müdahale edildi. Şu günlerde bile Tularemi tedavisi gören vatandaşlarımız mevcut… 

 Zamanın da müdahale edildiği için ölüm vakası yoktur. 

Tularemi Hastaları Enfeksiyon Polikliniği’nde tedavi edilmektedir. Burada erken teşhisin çok önemli olduğunu ifade eden uzmanlar hastalıkla ilgili belirtileri olan vatandaşların ivedi olarak hastaneye müracaat etmeleri gerektiğine değiniyorlar. 

Konuyla ilgili olarak bir yetkili ile yaptığım görüşmede; Hastalık, önce bademcik iltihabı şeklinde başlıyor ve enfeksiyon,  boyundaki lenf bezlerine yerleşiyor. Lenf bezlerinde ileri düzeyde büyüyerek akıntılı apse oluşturuyor. Tedavisi zor ve doğru antibiyotik verilmesi gerekir. Tekrarlayan apsenin boşaltımı gerekiyor. Tularemi hastalarında insandan insana geçiş söz konusu olmadığı için katı izolasyon gerekli görülmemektedir.

Tularemi virüsüne yakalanan bir hastayla yaptığım görüşmede, hasta; “Hastalık akşam saatlerine doğru titreme, ateş yükselmesi, baş ağrısı gibi belirtilerle başlıyor. Daha sonra bademciğimde iltihaplanma ve buna bağlı olarak boğazımda kuş yumurtası büyüklüğünde bir şişkinlik oluştu” dedi.

Yine bir diğer hasta ise kendisinde tekrarlayan şişlik dolayısıyla boğazında biriken iltihabı zaman zaman hastaneye giderek cerrahi müdahaleyle temizlettiğini söyledi.

Tülarami Hastalığı Nedir? Belirtileri nedir? Nasıl bulaşır? Tedavisi mümkün müdür?

Yetkililerden alınan bilgiye göre, Hastalık hayvanlardan doğrudan temasla geçebildiği gibi sinek ve kenelerle de taşınabilir. Kuluçka devresi, üç gündür. Hasta hayvanlara temas etmekle ve onların kirlettiği suyu tüketmekle bulaşan, ateş, halsizlik, karın ağrısı, boyunda şişlik belirtileri görülebilen Tularemi Hastalığı ile ilgili bilinmesi gerekenler şunlardır:

 Hatalığın Belirtileri : Belirtileri aniden süratle yükselen ateş, şiddetli baş ağrısı, kırıklık, bulantı, kusma ve ishaldir.

Hastalık Süreci : Hastalık yeri tespit edilemeyen genel mikroplanmalara sebep olabileceği gibi, deride, gözde, akciğerlerde ve sindirim yolunda da yerleşebilir. 

Dış Tularemi de bulaşmanın başladığı yerler eller, gözler ve ağızdır. Buralarda önce küçük bir kabarcık oluşur, sonra ur şeklinde büyüyerek parçalanır. Bulaşma yeri nedeniyle bu bölgelerdeki lenf bezleri şişer ve ağrır. 

İç Tularemi ise, akciğer tüberkülozu ya da bağırsak nezlesine benzeyen bir seyir izler. Böylece, vücuttaki tüm lenf bezleri şişip ağrıyabilir. Ateş durumu çok değişkendir. Çoğu kez kızamığa benzer deri döküntüleri ateşi izler. Tedavi edilmeyen hastalık 2-4 hafta sürer. En sık görülen yan etkisi lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır.

Tularemi, her mevsim görülebilmekle birlikte, insanların kullandığı sularda, yağışlar nedeniyle dışarıdan su sızıntılarının yoğun olabileceği kış ve bahar aylarında daha çok görülebilmektedir

Tularemi Nasıl Bulaşır?

* Hasta hayvanların kirlettiği suların içilmesi, kullanılması veya bu sularla temas edilmesi,

* Hasta hayvanların kirlettiği meyve ve sebzelerin bol su ile iyice yıkanmadan yenmesi,

* Hasta veya ölen hayvanlara temas edilmesi,

* Av hayvanlarının eldivensiz yüzülmesi ve parçalanması,

* Av hayvanlarına ait etlerin iyice pişirilmeden tüketilmesi,

* Enfekte kene veya sokucu sineklerin ısırması,

* Hastalık etkeni ile kontamine olmuş /kirlenmiş) tozların solunması ile bulaşır.

* Hastalık, insandan insana bulaşmaz.

Tülaremi Hastalığının Tedavisi; Tülaremi Hastalığı’nın tedavisi mümkündür. Yeter ki erken teşhis edilsin. Erken teşhis edilen hastalara belirli bir müddet antibiyotik tedavisi uygulanıyor. Bu suretle boynun sağ veya solunda meydana gelen şişlik tedavi ile küçük bir yara haline getiriliyor. Bu da cerrahi bir müdahale ile alınıyor. Hastalık tedavi edilmezse ölüme kadar gidiyor. Ölüm oranı ilaç tedavisi nedeniyle oldukça düşüktür. İyileşme kimi zaman aylar sürebilir. Antibiyotikler aracılığıyla hastalığın tedavisinde büyük aşamalar sağlanmıştır. Lenf bezlerinin iltihaplı durumlarında cerrahi tedavi gerekebilir.

Korunma Yolları: Hastalık ve ölüm halinde sağlık kuruluşlarına bilgi verilmesi gereklidir. Salgın durumlarında hastalık yapan hayvanların yok edilmeleri zorunludur.

Tularemi’den Korunma Yolları Nelerdir?

* Su depolarınız uygun mu? Değil mi kontrol ettirin,

* Suları klorladıktan sonra veya kaynattıktan sonra için ve kullanın,

* Doğada kaynağı belli olmayan suları kesinlikle içmeyin ve kullanmayın,

* Meyve ve sebzeleri bol su ile iyice yıkadıktan sonra yiyin,

* Gıda maddelerini fare, tavşan, sincap gibi hayvanların ulaşamayacağı saklayın veya depolayın,

* Av hayvanlarını eldivensiz yüzmeyin ve etlerini parçalamayın iyice pişirdikten sonra tüketin..   

ilçede özellikle kışın yağışlarla beraber görülen hastalık hakkında kimsenin fazla bir bilgisi bulunmuyor. Ama Çubuk Sağlık Grup Başkanlığı hastalıkla ilgili önlemleri almış durumda..

Başkanlıkça bu güne kadar Tularemi hastalığıyla ilgili gerekli önlemler alınmıştır. Konuyla ilgili olarak yeterli bilgilendirme ve duyurular yapılmıştır.

Hastalıkla ilgili olarak bölgedeki içme sularında tahlil yapılmaya devam edilmektedir. Hastalıkla ilgili olarak ilçede, köy ve mahallelerde konunun uzmanı bir ekip gönderilmiş incelemelerde bulunmuştur. 

Hastalıkla ilgili olarak Halil Şıvgın Çubuk Devlet Hastanesi, Çubuk Sağlık Grup Başkanlığı, Sağlık İl Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı koordineli bir şekilde çalışmalarını sürdürmektedir. 

AK Parti Çubuk İlçe Başkanı Dr. Tuncay Acehan konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada; “Yılanları yok ettik, fareler ortalığı kapladı. 

İlçede yaklaşık 300 Tularemi vakası var. Sırf polikliniğimize gelen Tularemili hasta sayısı 20 civarında. ASKİ’nin ilçemizde yaptığı arıtma, sağlıklı bir suyu temin ediyor. Memba Filtre Sistemi’ne göre hem memba suyu kalitesinde lezzetli ve hem de hijyenik olarak çok uygun. Yeni mavi borularla evine su gelen vatandaşlar evlerine dışarıdan su almasınlar. Çünkü gerek yok. Gönül rahatlığıyla şebeke sularını içebilirler. Eski borularda (asbestli) ise kirlenme ve bulaşma olabilir. 

İnsanları zaman zaman; Gökçedere’den, Ağılcık’tan, Eğriekin’den, Aşağı ve Yukarı Çavundur’dan, Karagöl gibi birtakım yerlerden evlerine su getiriyorlar. Bu tamamen yanlış bir uygulama. 

Su içerken tercihimiz; ASKİ’nin döşediği mavi borulardan gelen su, hazır satılan doğal kaynak suları (damacana içinde) ve kaynatılmış sular olmalı.. Bunların dışında hiçbir suya güvenilmez” dedi.   

Yetkililer, vatandaşların şebeke suyu veya arıtılmış kaynak suyu içmelerini arazideki çeşmelerden özellikle de çay ve dere sularının kenarlarında bulunan kaynak sularını içmemelerini içerlerse de kaynatmadan içmemelerini üzerine basa basa tavsiye ediyorlar.